Τι είναι η οστεοπόρωση;
Η οστεοπόρωση είναι μια συστηματική νόσος όπου το υπόστρωμα του οστού είναι ελαττωματικό, δηλαδή λείπουν ασβέστιο, φωσφόρος, αλκαλική φωσφατάση, τα οποία μαζί με τα ινώδη στοιχεία σχηματίζουν τις οστικές δοκίδες με ενδιάμεσες κοιλότητες. Όλα αυτά βρίσκονται σε συνεχή ισόρροπη αναδιαμόρφωση.
Πως διακινούνται τα διάφορα στοιχεία κατά τη διάρκεια της ζωής;
Σε μεγάλη ηλικία, ορμονικές διαταραχές (θυρεοειδούς, οιστρογόνων), παρατεταμένη ακινησία, λήψη στεροειδών και άλλα, η ισορροπία αναδιαμόρφωσης του οστού διαταράσσεται, και τότε εμφανίζεται μεγάλη αραίωση της φυσιολογικής δομής στα οστά.
Πρώτα επηρεάζονται η σπονδυλική στήλη, τα ισχία και το λαγόνιο οστούν, επειδή αυτά δέχονται και το βάρος του σώματος, με αποτέλεσμα τη μείωση της αντοχής τους και την εμφάνιση προδιάθεσης στα κατάγματα. Όλα αυτά αναγνωρίζονται με τη μέτρηση της οστικής πυκνότητας.
Σε τι διαφέρει το οστούν της κάτω γνάθου;
Επειδή δέχεται συνεχείς και μεγάλης ισχύος δυνάμεις (μάσηση) αντιδρά βιολογικά στο μηχανικό ερέθισμα της μάσησης, ώστε να μην εμφανίζει την αραίωση των δοκίδων όπως τα υπόλοιπα οστά, με συνέπεια να μην προδιαθέτει και σε κάταγμα.
Ποια ιδιαιτερότητα παρατηρείται στην κάτω γνάθο;
Όταν φύγουν τα δόντια υφίσταται προοδευτική απορρόφηση της οστικής μάζας που στα οστεοπορωτικά άτομα συμβαίνει σε μεγαλύτερο βαθμό και η οποία αναστέλλεται με την τοποθέτηση οδοντοστοιχίας. Όλα αυτά αναγνωρίζονται κλινικά, και όχι όπως στα άλλα οστά, με εργαστηριακές μεθόδους.
Υπάρχει οστεοπόρωση μόνο στη γνάθο;
Μια πάθηση των ιστών γύρω από τα δόντια, η περιοδοντική νόσος, όπου τα δόντια εμφανίζουν κινητικότητα με τελική κατάληξη την απόπτωση, μπορεί να θεωρηθεί σαν τοπική οστεοπόρωση γιατί εμφανίζεται αραίωση του οστού γύρω από τα δόντια και μόνο.
Με τι συνδυάζεται η περιοδοντική νόσος;
Έχει βρεθεί ότι περιοδοντική νόσο παρουσιάζουν γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση, δηλαδή την ίδια εποχή που παρουσιάζουν και τα κατάγματα του ισχίου. Προτείνεται λοιπόν συσχέτιση των δύο νόσων που επιβεβαιώνεται και από τη θετική θεραπευτική ανταπόκριση σε ορισμένη κατηγορία φαρμάκων.
Ποιος ο τρόπος αντιμετώπισης;
Ορισμένα ειδικά φάρμακα που χορηγούνται για την οστεοπόρωση, βρέθηκε οτι περιορίζουν την απορρόφηση του οστού της γνάθου και διατηρούν ακέραια και λειτουργικά τα ούλα.
Ποιες άλλες παθήσεις προκαλούν αραίωση του οστού της γνάθου;
- Η νόσος Paget, όπου κατ’εξοχήν αρχίζει η αραίωση της δομής του οστού από την άνω γνάθο που την παραμορφώνει με μορφή έκκεντρο.
- Το εστιακό οστεοπορωτικό έλλειμμα που διατείνει το φατνιακό οστούν στην περιοχή των γομφίων-προγομφίων.
Η αιτιολογία αυτών των νόσων είναι η περιορισμένη κυκλοφορία αίματος στο μυελό των οστών. Υπεύθυνος για την αναγνώρισή τους είναι ο οδοντίατρος, γιατί έρχεται πρώτος αντιμέτωπος με τα πρόωρα συμπτώματα.
Χρειάζεται προσοχή κατά τη χορήγηση ορισμένων φαρμάκων;
Τα από του στόματος φάρμακα για την οστεοπόρωση κάνουν ταυτόχρονα καλό και στην τοπική μορφή της γνάθου.
Αλλά επειδή η γνάθος ανακάμπτει γρήγορα, ενώ η χορήγηση για τα άλλα οστά απαιτεί μακρύ χρονικό διάστημα, προκαλείται υπερφόρτιση στη γνάθο με συνέπεια διάφορες παρενέργειες (εξέλκωση βλεννογόνου στόματος).
Συμπερασματικά: Ο οδοντίατρος:
- πρώτος θα αναγνωρίσει νόσους π.χ. Paget,
- θα ενημερώσει την ασθενή με περιοδοντική νόσο, για την προδιάθεση σε κατάγματα ισχίου,
- θα έχει υπόψη του τις παρενέργειες ορισμένων ειδικών φαρμάκων για την οστεοπόρωση σε περιπτώσεις επεμβάσεων στο στόμα.
Επομένως, καλό είναι ο ασθενής να έχει στενή σχέση με τον οδοντίατρό του.
Συμβουλεύουν οι κα Φανή Κουμουρά & η κα Βερόνικα Παπακώστα, Στοματογναθοπροσωπικοί Χειρουργοί
