PRP – Platelet Rich Plasma – Πλάσμα Πλούσιο σε αιμοπετάλια

PRP – Platelet Rich Plasma – Πλάσμα Πλούσιο σε αιμοπετάλια

Τα τελευταία χρόνια έχουν γραφτεί πολλά για το PRP ή Πλάσμα Πλούσιο σε Αιμοπετάλια, και ειδικότερα για την αποτελεσματικότητά του στην αντιμετώπιση των κακώσεων του μυοσκελετικού συστήματος.

Έχει εφαρμοστεί σε ασθενείς με διάφορα προβλήματα, όπως διαστρέμματα, κακώσεις και χρόνιες τενοντίτιδες. Μάλιστα, πολλοί αθλητές αποδίδουν στο PRP τη γρήγορη αποθεραπεία τους και την επιστροφή τους στο άθλημά τους μετά από κάποιο τραυματισμό.

Παρά την εκτενή δημοσιότητα που έχει λάβει, εξακολουθούν να υπάρχουν ορισμένα αναπάντητα ερωτήματα:

Τι είναι το PRP;

Το αίμα αποτελείται από κύτταρα, όπως τα ερυθρά αιμοσφαίρια, τα λευκά αιμοσφαίρια και τα αιμοπετάλια. Αυτά αιωρούνται μέσα σε ένα υγρό που ονομάζεται πλάσμα.

Τα αιμοπετάλια είναι περισσότερο γνωστά για το ρόλο που διαδραματίζουν στην πήξη του αίματος. Ωστόσο, παράγουν και εκκρίνουν εκατοντάδες πρωτεΐνες που ονομάζονται παράγοντες ανάπτυξης (growth factors). Αυτοί είναι πολύ σημαντικοί για τα στάδια της επούλωσης των ιστών μετά από τραύμα.

Το PRP αποτελείται από πλάσμα με πολλά περισσότερα αιμοπετάλια απ’ότι συνήθως και συνεπώς με μεγαλύτερη συγκέντρωση αυξητικών παραγόντων. Συγκεκριμένα η συγκέντρωση είναι 5 ως 10 φορές μεγαλύτερη από το φυσιολογικό.

Το Πλάσμα Πλούσιο σε Αιμοπετάλια είναι ένα αυτόλογο κλάσμα του αίματος με υψηλή συγκέντρωση αιμοπεταλίων. Για να παρασκευαστεί πρέπει πρώτα να γίνει λήψη αίματος από τον ασθενή. Στη συνέχεια, τα αιμοπετάλια διαχωρίζονται από τα άλλα κύτταρα του αίματος και η συγκέντρωσή τους αυξάνεται μέσω της φυγοκέντρησης. Τέλος, η αυξημένη συγκέντρωση αιμοπεταλίων συνδυάζεται με το υπόλοιπο αίμα.

Πώς λειτουργεί το PRP;

Εργαστηριακές μελέτες έχουν δείξει ότι η αυξημένη συγκέντρωση των αυξητικών παραγόντων στο PRP μπορεί δυνητικά να επιταχύνει τη διαδικασία της επούλωσης. Ανάλογα με την πάθηση, μπορεί να χρησιμοποιηθεί με τους εξής τρόπους:

1. Το PRP μπορεί να εγχυθεί προσεκτικά εντός της ερεθισμένης περιοχής. Για παράδειγμα, στην τενοντίτιδα του αχίλλειου, που παρατηρείται συχνότερα σε δρομείς και αθλητές, το PRP σε συνδυασμό με κάποιο τοπικό αναισθητικό μπορεί να εγχυθεί απευθείας μέσα στον φλεγμαίνοντα ιστό. Την πρώτη εβδομάδα είναι πιθανό ο πόνος να αυξηθεί. Επίσης μπορεί να χρειαστούν κάποιες ακόμα εβδομάδες μέχρι ο ασθενής να αισθανθεί την ευεργετική επίδραση του PRP.
2. Το PRP μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για την επιτάχυνση της επούλωσης μετά από χειρουργική επέμβαση. Για παράδειγμα, ένας αθλητής με πλήρη ρήξη του αχιλλείου τένοντα υποβάλλεται σε χειρουργική αποκατάσταση του τένοντα και διεγχειρητική ή μετεγχειρητική έγχυση του παρασκευάσματος.

Ποιες παθήσεις μπορούν να αντιμετωπιστούν με το PRP;

Χρόνιες παθήσεις τενόντων

Οι τένοντες μεταφέρουν μεγάλες δυνάμεις από του μύες από τους οποίους εκφύονται με συνέπεια να τραυματίζονται από υπέρχρηση. Στην περίπτωση αυτή, το κολλαγόνο των τενόντων υφίσταται μικρορήξεις, οι οποίες επουλώνονται με τη δημιουργία ουλής. Αυτό επηρεάζει την αντοχή τους και συνεπώς αυξάνεται η πιθανότητα για επανατραυματισμό. Επίσης, επειδή οι τένοντες έχουν πτωχή αιμάτωση, η φλεγμονώδης απάντηση στο τραύμα είναι ελάχιστη. Χωρίς φλεγμονή, η αναγεννητική ικανότητα των τενόντων είναι περιορισμένη και οι τένοντες υφίστανται αγγειοϊνοβλαστική εκφύλιση, μία μη φυσιολογική απάντηση στην κάκωση. Αυτή η εκφυλιστική απάντηση στις μικρορήξεις του κολλαγόνου αποτελεί την ουσία της τενοντίτιδας. Συχνά εμφανίζεται πόνος, οίδημα και ευαισθησία.

Σύμφωνα με κάποιες μελέτες, το PRP είναι αποτελεσματικό στη θεραπεία χρόνιων τενοντίων βλαβών, όπως:

• Έξω επικονδυλίτιδα αγκώνα (αγκώνας του τενίστα)
• Έσω επικονδυλίτιδα αγκώνα
• Τενοντίτιδα επιγονατιδικού τένοντα (γόνατο του άλτη)
• Τενοντίτιδα αχιλλείου
• Πελματιαία απονευρωσίτιδα
• Τενοντίτιδα προσαγωγών
• Τενοντίτιδα γλουτιαίων

Οξείες κακώσεις μυών και συνδέσμων

Το PRP δυνητικά επιταχύνει την επούλωση, λόγω της αυξημένης συγκέντρωσης αυξητικών παραγόντων που επάγουν τη θεραπευτική διαδικασία. Έχει χρησιμοποιηθεί για την αντιμετώπιση διαφόρων κακώσεων, όπως:

• Θλάση οπισθίων μηριαίων μυών
• Θλάση προσαγωγών
• Ρήξη έσω πλαγίου συνδέσμου γόνατος
• Διάστρεμμα ποδοκνημικής

Άλλες παθήσεις, όπου το PRP έχει εφαρμοστεί με καλά αποτελέσματα, είναι:

• Τροχαντήρια ορογονοθυλακίτιδα (τροχαντηρίτιδα)
• Ρήξη έσω πλαγίου
• Οστεοαρθρίτιδα γόνατος
• Οστεοαρθρίτιδα ισχίου

Είναι ασφαλές;

Ένα από τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα του PRP είναι η ασφάλειά του. Από τη στιγμή που παράγεται από το ίδιο το σώμα του ασθενή, δεν υπάρχουν κίνδυνοι μετάδοσης νοσημάτων ή άλλων φαρμακευτικών παρενεργειών κατά την είσοδό του στο ανθρώπινο σώμα.

Οι ομάδες που αποκλείονται από την μέθοδο είναι καταρχάς οι καρκινοπαθείς. Αυτό συμβαίνει για να αποφευχθεί η μετάδοση του καρκίνου αιματογενώς  και  οι ασθενείς που λαμβάνουν αντιπηκτικά διότι δεν μπορεί να ληφθεί  μεγάλος αριθμός επουλωτικών παραγόντων. Επίσης αποκλείονται οι ασθενείς που λαμβάνουν αντιπηκτικά, διότι δεν μπορεί να ληφθεί  μεγάλος αριθμός επουλωτικών παραγόντων.

Είναι επώδυνο;

Μερικοί ασθενείς αναφέρουν ήπιο οίδημα, δυσκαμψία και ήπιο έως μέτριο πόνο που μπορεί να διαρκέσει για λίγες ώρες μετά την ένεση. Αυτή είναι φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού και ένδειξη ότι η ένεση έγινε στο σωστό σημείο. Με την πάροδο του χρόνου ο πόνος θα μειώνεται και η λειτουργική ικανότητα θα βελτιώνεται.

Να σημειωθεί ότι η εφαρμογή του PRP γίνεται χωρίς τοπικό αναισθητικό, για να μην αλλοιώνονται οι βιοχημικές ιδιότητες. Για τον ίδιο λογο, ο ασθενής δεν πρέπει να πάρει αντιφλεγμονώδη σε περίπτωση που πονέσει.

Τι πρέπει να περιμένω από τη θεραπεία;

Η βελτίωση της κλινικής εικόνας φαίνεται με την πάροδο του χρόνου. Ο ασθενής παρατηρεί σταδιακή βελτίωση 2 -6 εβδομάδες μετά τη θεραπεία. Η δράση της έγχυσης συνεχίζεται για ακόμα 4 – 6 εβδομάδες.

Πόσες φορές πρέπει να γίνει θεραπεία με P.R.P.;

Ενώ σε μερικούς ασθενείς είναι αρκετή μία μόνο ένεση, η αναγέννηση του κολλαγόνου διαρκεί 4 – 6 μήνες και μπορούν να χρειαστούν 2 και 3 ενέσεις. Ο πόνος και η λειτουργική αποκατάσταση θα εκτιμηθεί σε 2 με 3 εβδομάδες μετά τη θεραπεία με P.R.P. και θα αποφασισθεί αν χρειάζεται περαιτέρω θεραπεία. Ο ολικός αριθμός των θεραπειών θα εξαρτηθεί από παράγοντες όπως η ηλικία, το ανατομικό σημείο του πόνου, η έντασή του κ.λπ.