Τι είναι η Χρόνια Φλεβική Νόσος;
Η Χρόνια Φλεβική Νόσος είναι μια παθολογική κατάσταση, η οποία περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα εκδηλώσεων, που ξεκινά από τις ευρυαγγείες και τους κιρσούς και φτάνει ως τις δερματικές αλλοιώσεις και τα έλκη (πληγές). Πρόκειται για μια εντυπωσιακά συχνή πάθηση στις Δυτικές κοινωνίες, που αφορά περίπου στο 60% των γυναικών και το 40% των ανδρών.
Το κύριο χαρακτηριστικό της νόσου είναι η κακή λειτουργία των φλεβών των κάτω άκρων. Ας δούμε όμως τα πράγματα από την αρχή: Το αίμα στις φλέβες των ποδιών μας κινείται από κάτω προς τα πάνω, δηλαδή με κατεύθυνση από τα πόδια προς την καρδιά. Αυτό επιτυγχάνεται με τη βοήθεια των βαλβίδων που έχουν οι φλέβες στο εσωτερικό τους. Κάθε φορά που το αίμα τείνει, λόγω βαρύτητας, να επιστρέψει στα πόδια, οι βαλβίδες το εμποδίζουν. Όταν λοιπόν αυτές οι βαλβίδες πάψουν να λειτουργούν σωστά, τότε το αίμα λιμνάζει στα πόδια, αντί να ρέει προς την καρδιά. Αυτή ακριβώς η συσσώρευση του αίματος στα πόδια των ασθενών είναι υπεύθυνη για την εμφάνιση ευρυαγγειών (μικρής διαμέτρου φλέβες που είναι επιφανειακές κάτω από την επιδερμίδα και μοιάζουν με αράχνες), κιρσών (μεγάλης διαμέτρου φλέβες που προεξέχουν, ιδίως κάτω από το γόνατο), οιδήματος (πρηξίματος), αλλαγής χρώματος του δέρματος και δημιουργίας πληγών, που δυσκολεύονται να επουλωθούν.
Ποιες είναι οι αιτίες που προκαλούν τη Χρόνια Φλεβική Νόσο;
Δεδομένου ότι πρόκειται για μια νόσο που έχει ταυτοποιηθεί εδώ και αρκετές δεκαετίες, γνωρίζουμε πλέον, ότι ο κληρονομικός παράγοντας είναι εξαιρετικά σημαντικός. Αν προσθέσουμε την καθιστική ζωή και την έλλειψη σωματικής άσκησης, που χαρακτηρίζουν τον σύγχρονο τρόπο ζωής, τότε οι πιθανότητες εμφάνισης της νόσου πολλαπλασιάζονται. Επίσης, η παχυσαρκία, η προχωρημένη ηλικία, το γυναικείο φύλο και ο αριθμός των κυήσεων φαίνεται να ευνοούν σημαντικά την εμφάνιση και την εξέλιξη της νόσου.
Ποια είναι τα συμπτώματα που προκαλεί η Χρόνια Φλεβική Νόσος;
Το είδος και η ένταση των συμπτωμάτων της νόσου εξαρτώνται κυρίως από τη βαρύτητά της. Στα πρώιμα στάδια (ευρυαγγείες) οι ασθενείς μπορούν να είναι ασυμπτωματικοί, ενώ σε πιο προχωρημένα στάδια οι ενοχλήσεις γίνονται έντονες και καθημερινές. Αξίζει να τονίσουμε, ότι πρόκειται για μια εξελικτική νόσο, υπό την έννοια ότι χειροτερεύει με το πέρασμα του χρόνου και αντίστοιχα η συμπτωματολογία γίνεται όλο και πιο έντονη, επηρεάζοντας την ποιότητα ζωής των ασθενών.
Οι συχνότερες ενοχλήσεις που εμφανίζουν οι ασθενείς με Χρόνια Φλεβική Νόσο είναι το αίσθημα κούρασης και βάρους των ποδιών, οι συχνές κράμπες ιδίως κατά τη νυχτερινή κατάκλιση, ο πόνος, ο κνησμός (φαγούρα) και οι καυσαλγίες (καψίματα).
Πως γίνεται η διάγνωση της Χρόνιας Φλεβικής Νόσου;
Η διάγνωση της νόσου κινείται σε δύο βασικούς άξονες: την κλινική εξέταση από έμπειρο αγγειοχειρουργό και το έγχρωμο duplex υπερηχογράφημα, το γνωστό μας Τriplex. Η κλινική εξέταση μας δίνει πάντα χρήσιμες πληροφορίες για την κατάσταση της κυκλοφορίας του αίματος στα κάτω άκρα, ενώ το triplex επιβεβαιώνει τη διάγνωσή μας, ενώ παράλληλα μας βοηθάει να κάνουμε μια λεπτομερή ανάλυση του προβλήματος και να σχεδιάσουμε τον τρόπο αντιμετώπισης.
Πως θεραπεύεται η Χρόνια Φλεβική Νόσος;
Η θεραπεία της νόσου είναι πάντα εξατομικευμένη. Βασικές θεραπευτικές αρχές αποτελούν η απώλεια περιττών κιλών, η καθημερινή σωματική άσκηση (περπάτημα, κολύμπι, ποδήλατο), η αποφυγή ορθοστασίας, η αποφυγή έκθεσης στον ήλιο, η αποφυγή χρήσης ακατάλληλων υποδημάτων (ψηλά τακούνια ή τελείως επίπεδα παπούτσια – ιδανικά 3 εκ. ύψος τακουνιού).
Η χρήση ελαστικής κάλτσας πάντα είναι ένας πολύτιμος σύμμαχος.
Επιπλέον, ανάλογα με τα χαρακτηριστικά του ασθενούς και τη βαρύτητα της νόσου συστήνονται ειδικά φλεβοτονικά φάρμακα, όπως τα φλαβονοειδή, τα οποία ενεργοποιούν τα τοιχώματα των φλεβών, μειώνουν τη «συσσώρευση» του αίματος στα πόδια, ενώ ταυτόχρονα εμποδίζουν την έξοδο στοιχείων του αίματος από τις φλέβες, αποτρέποντας τη δημιουργία οιδήματος (πρηξίματος). Όλες αυτές οι δράσεις των φλεβοτονικών φαρμάκων έχουν ως αποτέλεσμα τη σαφή ύφεση των συμπτωμάτων και κατ’επέκταση τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών.
Σε πολλές περιπτώσεις, η χειρουργική αντιμετώπιση είναι απαραίτητη. Αυτή, έγκειται στην χρήση ενδοφλεβικού laser. Πρόκειται για μια μοντέρνα τεχνική αντιμετώπισης της νόσου, κατά την οποία μέσω μικρής οπής εισάγουμε μια λεπτή ίνα laser στο εσωτερικό της πάσχουσας φλέβας. Η ίνα αυτή εκπέμπει θερμότητα, που απορροφάται από το τοίχωμα της φλέβας. Η φλέβα, λοιπόν, ως αντίδραση σε αυτή τη θερμική βλάβη που υφίσταται από το laser, προοδευτικά συρρικνώνεται, μετατρέπεται σε ινώδη χορδή και τελικά απορροφάται πλήρως από τον οργανισμό. Έτσι, το τελικό αποτέλεσμα είναι η κατάργηση της πάσχουσας φλέβας από την κυκλοφορία του αίματος. Με τον τρόπο αυτό αποκαθίσταται η φυσιολογική κυκλοφορία του αίματος στα κάτω άκρα, ενώ παράλληλα εξαφανίζονται τα συμπτώματα του ασθενούς. Επιπλέον, εκμηδενίζεται και η πιθανότητα θρόμβωσης, που αποτελεί τη συχνότερη επιπλοκή των κιρσών.
Υπάρχει σχέση μεταξύ Χρόνιας Φλεβικής Νόσου και Μυοσκελετικών Διαταραχών;
Πολλές φορές τα συμπτώματα διαφόρων μυοσκελετικών διαταραχών θυμίζουν εκείνα της Χρόνιας Φλεβικής Νόσου και αντίστροφα, οπότε ο γιατρός καλείται να τα διαχωρίσει, ώστε να γίνει η κατάλληλη θεραπεία. Κατ’αρχάς, το οίδημα και ο πόνος στα κάτω άκρα μπορεί να οφείλεται είτε στη φλεβική νόσο είτε σε κακώσεις μυών και νεύρων. Οι καυσαλγίες (καψίματα) στα κάτω άκρα κάποιες φορές εμφανίζονται λόγω κήλης του μεσοσπονδύλιου δίσκου. Δεν είναι λίγες οι φορές, που μια οστεοαρθρίτιδα, ιδιαίτερα σε πρώιμα στάδια, μπορεί να προκαλέσει πόνο, οίδημα και αίσθημα κούρασης στα πόδια, όπως και η Χρόνια Φλεβική Νόσος. Συνεπώς, η λεπτομερής εξέταση από τον Αγγειοχειρουργό θα οδηγήσει στη σωστή διάγνωση και θεραπεία, ενώ στην περίπτωση που οι ενοχλήσεις αποδειχθεί ότι είναι μυοσκελετικής αιτιολογίας, ο ασθενής θα παραπεμφθεί σε ορθοπαιδικό, ώστε να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά.
Συμβουλεύει ο κος Γεώργιος Γαλανόπουλος MD,PhD,MSc, Aγγειοχειρουργός, Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Αθηνών, Μετεκπαιδευθείς στη Φλεβολογία στο Erasmus MC Rotterdam, Oλλανδίας
