Το σουσάμι είναι ένα φυτικής προέλευσης τρόφιμο, το οποίο τα τελευταία χρόνια έχει συσχετιστεί τόσο με την πρόληψη όσο και με την αντιμετώπιση χρόνιων νοσημάτων φθοράς με υψηλή συχνότητα εμφάνισης στον πληθυσμό, όπως τα καρδιαγγειακά νοσήματα, οι διάφορες μορφές καρκίνου κ.α.
Η σύστασή του ανά 100γρ περιλαμβάνει: 19,8γρ πρωτεΐνη, 52,5γρ λίπος, 15-20γρ υδατάνθρακες,3γρ φυτικών ινών, 1200mg ασβεστίου, 540mg φωσφόρου, 10mg σιδήρου, βιταμίνες του συμπλέγματος Β, βιταμίνη Ε, μέταλλα και ιχνοστοιχεία, όπως επίσης και ορισμένες ουσίες με σημαντικές ιδιότητες, κυρίως αντιοξειδωτικές.
Το σουσάμι είναι ένα φυτικό τρόφιμο το οποίο θα μπορούσε, με τους κατάλληλους συνδυασμούς τροφίμων, να αποτελέσει τρόφιμο επιλογής για άτομα που αποφεύγουν την κατανάλωση κρέατος και των προϊόντων του, όπως είναι οι φυτοφάγοι ή άτομα που βρίσκονται σε περίοδο παρατεταμένης νηστείας.
Αυτό δικαιολογείται από το γεγονός ότι το σουσάμι εφόσον συνδυαστεί με τρόφιμα που περιέχουν λυσίνη, όπως όσπρια και ξηροί καρποί, η πρωτεΐνη που προκύπτει είναι υψηλής βιολογικής αξίας και διαθεσιμότητας, ενώ πλησιάζει ακόμη και τη βιολογική αξία των ζωικών πρωτεϊνών.
Όσον αφορά στα λιπαρά οξέα που βρίσκονται στο σουσάμι, στην πλειονότητα τους είναι: μονοακόρεστα σε ποσοστό 45%, πολυακόρεστα σε ποσοστό 40% και κορεσμένα σε ποσοστό 15%. Η θρεπτική αξία, λοιπόν, του σουσαμιού οφείλεται εκτός των άλλων στην αυξημένη παρουσία πολυακόρεστων λιπαρών οξέων, αφού τα συγκεκριμένα λιπαρά οξέα χαρακτηρίζονται ως απαραίτητα μια και ο ανθρώπινος οργανισμός δεν είναι σε θέση να τα συνθέσει, με αποτέλεσμα να κρίνεται αναγκαία η λήψη τους μέσω της διατροφής.
Το σουσάμι έχει πολλές ευεργετικές δράσεις στον ανθρώπινο οργανισμό, οι οποίες περιγράφονται παρακάτω.
Αντιοξειδωτική δράση
Είναι γνωστό ότι η οξείδωση της LDL αποτελεί κύριο αιτιολογικό παράγοντα για την δημιουργία αθηρωματικών πλακών στα αγγεία. Η κατανάλωση όμως του σουσαμιού έχει συσχετιστεί με μειωμένη ευαισθησία των λιποπρωτεινών (κυρίως της LDL ) του αίματος στην οξείδωση.
Έτσι, με δεδομένα τα παραπάνω γεγονότα, το σουσάμι μπορεί να αποτελέσει ασπίδα προστασίας των αγγείων και να συμβάλλει στην πρόληψη της εμφάνισης αρτηριοσκλήρυνσης. Η προστασία αυτή παρέχεται από το σουσάμι μέσω της συσαμινόλης.
Επιπρόσθετα, το ιχνοστοιχείο σελήνιο που περιέχεται σε σημαντικά ποσά στο σουσάμι,έχει τα τελευταία χρόνια συσχετιστεί με σημαντική αντιοξειδωτική δράση στον οργανισμό καθώς αποτελεί συστατικό ενός σημαντικού οργανικού αντιοξειδωτικού συστήματος-της οξειδάσης της γλουταθιόνης-το οποίο αποτελεί ένα από τα κυριότερα αμυντικά συστήματα του οργανισμού έναντι της δράσης των ελεύθερων ριζών.
Αντιυπερτασική- αντιθρομβωτική δράση
Σύμφωνα με μελέτες που πραγματοποιηθήκαν σε πειραματόζωα, η σησαμίνη του σουσαμιού προστατεύει τον οργανισμό από τα εγκεφαλικά επεισόδια. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω της ανασταλτικής δράσης της σησαμίνης έναντι στην αύξηση της πίεσης και στην εγκεφαλική θρομβογέννεση. Η παραπάνω δράση ενισχύεται ιδιαιτέρως, παρουσία βιταμίνης Ε.
Αντικαρκινική δράση
Επιπρόσθετα, το σουσάμι μέσω ενός συστατικού του, της σεσαμολίνης, προστατεύει τον οργανισμό από τη βλαβερή δράση των ελεύθερων ριζών. Είναι γνωστό πως οι ελεύθερες ρίζες αποτελούν σημαντικούς οξειδωτικούς παράγοντες και έχουν συσχετιστεί με ποικίλες βλαβερές επιδράσεις στον οργανισμό, από τις σημαντικότερες εκ των οποίων είναι η καταστροφή του γεννητικού υλικού και η εμφάνιση διάφορων μορφών καρκίνου. Η εξουδετέρωση τέτοιων μηχανισμών έχει ωθήσει πολλούς ερευνητές στο να αποδώσουν στο σουσάμι σημαντική αντικαρκινογόνο δράση.
Μυϊκοί τραυματισμοί και άσκηση
Βασική αιτία πρόκλησης μυϊκών τραυματισμών σε αθλητές που ασκούνται συστηματικά, είναι το οξειδωτικό στρες το οποίο εμφανίζεται αναπόφευκτα, εξαιτίας της αυξημένης παραγωγής ριζών. Η χορήγηση όμως σεσαμίνης από σουσάμι βρέθηκε ότι έχει προστατευτική δράση στο μυικό σύστημα ασκούμενων αθλητών, με αποτέλεσμα να μειώνεται ο κίνδυνος πρόκλησης συχνών τραυματισμών.
Συνοψίζοντας τις επιστημονικές μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί για το σουσάμι και τα συστατικά του, θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς ότι αποτελεί τρόφιμο υψηλής αξίας, με σημαντικές ευεργετικές ιδιότητες για τη σωστή λειτουργία του οργανισμού. Για το λόγο αυτό κρίνεται απαραίτητο να αποτελεί, τόσο το σουσάμι όσο και τα προϊόντα του, αναπόσπαστο συστατικό του καθημερινού διαιτολογίου του σύγχρονου ανθρώπου, στα πλαίσια μιας υγιεινής και ισορροπημένης διατροφής.
Συμβουλεύουν οι: Γκιόλα Άλντα, Στεφανίδου Στέλλα, Τσουβελακίδου Ευφροσύνη, Διαιτολόγοι – Διατροφολόγοι
