Οι αθλητές λιμοκτονούν για την επιτυχία…
Η Άννα Μπονιφάτς φάνηκε να έχει όλο τον κόσμο στα πόδια της όταν τερμάτισε ως η ταχύτερη ερασιτέχνης γυναίκα δρομέας στο Μαραθώνιο του Λονδίνου το 2017. Η απόδοσή της εξασφάλισε μια θέση στην ομάδα της Αγγλίας για τον Μαραθώνιο του Τορόντο εκείνου του φθινοπώρου.
Η τότε 25χρονη Άννα τερμάτισε τον αγώνα του Λονδίνου σε 2 ώρες, 37 λεπτά και έτσι ταξίδεψε στον Καναδά έξι μήνες αργότερα. Αλλά έπειτα από 10 μίλια στο διεθνές της ντεμπούτο, ο αστράγαλος της Άννας έσπασε!
“Ήταν η στιγμή που με άλλαξε”, λέει στο BBC 5 Live. “Ήταν φρικτό, ποτέ δεν έχω αφήσει μισοτελειωμένο αγώνα στη ζωή μου. Νόμιζα ότι θα μπορούσα να συνεχίσω και να τερματίσω με κάποιο τρόπο στο τέλος, αλλά συνειδητοποίησα ότι δεν θα μπορούσα και απλά έπρεπε να καθίσω και να περιμένω. “
Αλλά τα χειρότερα επρόκειτο να έρθουν για τη δρομέα Άννα. Εκτός από το συντριπτικό κάταγμα του αστραγάλου, οι εξετάσεις έδειξαν χαμηλή οστική πυκνότητα, συμπεριλαμβανομένης της οστεοπόρωσης στη σπονδυλική της στήλη, η οποία κατέστησε τα κατάγματα πραγματικό κίνδυνο.
Αυτά τα συμπτώματα ήταν όλα τα σημάδια μιας κατάστασης που ονομάζεται Relative Energy Deficiency in Sport -Red-S – (Σχετική Ανεπάρκεια Ενέργειας στον Αθλητισμό). Αυτό συμβαίνει όταν οι αθλητές περιορίζουν τη διατροφή τους με την πεποίθηση ότι η συνεχής απώλεια βάρους θα συνεχίσει να βελτιώνει την απόδοση τους. Αυτό γίνεται σε τέτοιο βαθμό που ορισμένες λειτουργίες του σώματος «αρχίζουν να κλείνουν».
Η κατάσταση μπορεί να προκαλέσει μια σειρά προβλημάτων υγείας σε άνδρες και γυναίκες, συμπεριλαμβανομένης της πτώσης των ορμονικών επιπέδων, της υποβάθμισης της οστικής πυκνότητας, της πτώσης του μεταβολικού ρυθμού και των προβλημάτων ψυχικής υγείας.
Η Άννα, που εργάζεται ως φυσιοθεραπεύτρια, παραδέχεται ότι γνώριζε την κατάσταση, αλλά ήταν τόσο απελπισμένη στο να συνεχίσει να βελτιώνεται που αγνόησε τα προειδοποιητικά σημάδια, τα οποία περιλάμβαναν την απουσία εμμήνου ρήσεως για οκτώ ολόκληρα χρόνια.
Μεταξύ άλλων η Άννα μας αποκαλύπτει τα εξής: «Η προπόνηση μου ήταν απαιτητική και δεν τρεφόμουν αρκετά, ενώ παράλληλα η διατροφή μου δεν περιλαμβάνε όλες τις διατροφικές ομάδες καθώς είχα περιορίσει κατά πολύ τους υδατάνθρακες. Προπονούμουν 2 φορές την ημέρα, μερικές φορές έτρεχα 100 και πλέον μίλια την εβδομάδα και αυτό απαιτούσε μεγάλα αποθέματα ενέργειας.
Αλλά από τη σκοπιά του δρομέα έχεις στο μυαλό σου ότι πρέπει να αύξησεις τις αποδόσεις σου και αποφαζίσεις να χάσεις βάρος και να τρέξεις πιο γρήγορα και έπειτα να χάσεις λίγο ακόμη για να είσαι ακόμη πιο γρήγορος.. και τότε συνέβη το κάταγμα, έτσι απλά». Η κατάσταση της υγείας της Άννας ανακαλύφθηκε ευτυχώς νωρίς, πριν γίνει κάποια σοβαρότερη ζημιά. Έπειτα από ένα χρόνο ξεκούρασης και αποχής, η Άννα ήταν έτοιμη να επιστρέψει σιγά σιγά στο τρέξιμο.
Το Red-S – Σχετική Ανεπάρκεια Ενέργειας στον Αθλητισμό – μπορεί να επηρεάσει άνδρες αθλητές και γυναίκες αθλήτριες κι αυτό αποτέλεσε αναγνωρισμένη προυπόθεση το 2014 – αντικαθιστώντας μια άλλη προϋπόθεση που ονομάζεται «θηλυκή τριάδα αθλητών» (female athlete triad), η οποία αναγνώριζε την επίδραση της πρόσληψης ελάχιστων θερμίδων μόνο στις γυναίκες αθλήτριες.
Έχουν υπάρξει αρκετές μελέτες για την επικράτηση της προϋπόθεσης αυτής, αλλά είναι κατανοητό ότι είναι πιο συχνό το φαινόμενο του χαμηλού σωματικού βάρους σε αθλήματα όπως ο στίβος, η ποδηλασία και ο χορός, όπου το να είσαι πολύ αδύνατος μπορεί να κάνει σημαντική διαφορά στην απόδοση.
Ήταν η ίδια προσπάθεια για τελειότητα στην απόδοση που οδήγησε τον ποδηλάτη Sam Woodfield, 28 ετών, από το Northamptonshire, να χάσει το ένα τρίτο του σωματικού βάρους του μέσα σε ένα χρόνο, αφού ασχολήθηκε με την ποδηλασία το 2016. Όντας bodybuilder τα προηγούμενα χρόνια, το να χάσει λίγο βάρος τον βοήθησε να προχωρήσει ραγδαία σε ένα ανταγωνιστικό επίπεδο στην ποδηλασία και άρχισε να το παίρνει σοβαρά. Αλλά η προσπάθειά του για καλύτερες επιδόσεις οδήγησε στο σημείο να κάνει εξαντλητικές προπονήσεις χωρίς να τρώει.
Για τον Sam η εξίσωση ήταν απλή: “Το πιο ελαφρύ σήμαινε γρηγορότερο, πράγμα που σήμαινε ότι είχα περισσότερες πιθανότητες να κερδίσω”.
Σαν ένας 80χρόνος
Για κάποιο διάστημα αυτός ο τρόπος λειτούργησε, αλλά οι νίκες του είχαν τελικά τεράστιο κόστος. Το 2017 ο Σαμ είχε τόσο λίγη ενέργεια που δύσκολα μπορούσε να ανέβει τις σκάλες, δεν μπορούσε να κοιμηθεί και υπέφερε από προβλήματα ψυχικής υγείας.
Παραδέχτηκε πως χρειαζόταν βοήθεια και ξεκίνησε μια σειρά εξετάσεων που αποκάλυψαν το πραγματικό κόστος της επιδίωξης του για την τέλεια απόδοση.
«Μου είπαν ότι είχα πολύ χαμηλό σπλαχνικό λίπος γύρω από το σώμα μου, λίπος που είναι απαραίτητο για να μείνεις ζωντανός», λέει. «Μου είπαν επίσης ότι, καθώς δεν έχω τεστοστερόνη, είχα την οστική πυκνότητα ενός 80χρονου στη σπονδυλική μου στήλη και στα ισχία μου. Ήταν ένα πολύ τρομακτικό σημείο στη ζωή μου».
Η Dr. Nicky Keay, ενδοκρινολόγος εξειδικευμένη σε αθλητές και χορευτές, λέει ότι το Red-S (Σχετική Ανεπάρκεια Ενέργειας στον Αθλητισμό) συμβαίνει όταν το σώμα του αθλητή δεν έχει αρκετή ενέργεια για να το διατηρήσει και αρχίζει να κλείνει κάποιες λειτουργίες του. η Dr. Nicky Keay χαρακτηριστικά τονίζει:
«Το σώμα διαχωρίζει την ενέργεια που παίρνουμε από τη διατροφή μας. Χρειαζόμαστε ένα ποσοστό για να καλύψουμε την προπόνηση και την υπόλοιπη ενέργεια την χρειαζόμαστε για την καθημερινή μας ζωή. Αν δεν παίρνουμε αρκετή επιπλέον ενέργεια, οδηγούμαστε στην κατάσταση επιβίωσης. Τα επίπεδα οιστρογόνων μειώνονται στις γυναίκες και η τεστοστερόνη στους άνδρες, πράγμα το οποίο είναι το κλειδί για την υγεία των οστών. Είναι σαν όταν η μπαταρία του κινητού μας. Εάν πέσει σε χαμηλό επίπεδο, απενεργοποιεί πολλές μη βασικές εφαρμογές. Το ίδιο κάνει και το σώμα μας».
