Η ψωρίαση είναι ένα αυτοάνοσο νόσημα, το οποίο εμφανίζεται με διάφορες μορφές, και πλήττει τόσο άντρες όσο και γυναίκες. Υπάρχει η κατά πλάκας ψωρίαση που εμφανίζεται μόνο στο δέρμα, και η ψωρίαση η οποία επηρεάζει τις αρθρώσεις και ονομάζεται ψωριασική αρθρίτιδα.
Υπάρχουν βέβαια και οι υπομορφές όπως η ακροφλυκταίνωση ή ακροφλυκταινώδης ψωρίαση, και η σταγονοειδής ψωρίαση. Οι δύο κύριες μορφές όμως, είναι η κατά πλάκας ψωρίαση και η ψωριασική αρθρίτιδα. Η ψωριασική αρθρίτιδα εμφανίζεται στο 20% περίπου των ψωριασικών ασθενών.
Συνήθως οι ασθενείς αυτοί επισκέπτονται πρώτα τον δερματολόγο, γιατί εμφανίζεται ως πλάκα. Στην συνέχεια ο δερματολόγος ρωτάει εάν πονούν οι αρθρώσεις.
Εάν η απάντηση είναι θετική, τότε ο ασθενής παραπέμπεται σε ρευματολόγο για περαιτέρω έλεγχο. Εάν η απάντηση είναι αρνητική, τότε ο δερματολόγος αναλαμβάνει το περιστατικό που αφορά την κατά πλάκας ψωρίαση. Στην Ελλάδα περίπου το 3-3,5% του γενικού πληθυσμού πάσχει από ψωρίαση.
Όσον αφορά στην κατά πλάκας ψωρίαση, το νόσημα εμφανίζεται στο δέρμα με πλάκες, οι οποίες έχουν παχιά αργυρόχρωα λέπια. Η ψωριασική αρθρίτιδα εμφανίζει επίσης λέπια αλλά έχει και πόνο στις αρθρώσεις.
Η κατά πλάκας ψωρίαση εμφανίζεται σε οποιαδήποτε ηλικία. Σίγουρα η κληρονομικότητα παίζει πρωτεύοντα ρόλο, κυρίως εάν το έχουν και οι δύο γονείς, σε μικρότερο ποσοστό εάν το έχει εμφανίσει ο ένας από τους δύο γονείς.
Υπάρχουν όμως και οι περιπτώσεις εκείνες που κάποιος μπορεί να έχει το γονίδιο και δεν το έχει εμφανίσει κανένας στο οικογενειακό περιβάλλον.
Η ψωριασική αρθρίτιδα συνοδεύεται από πόνο, κυρίως στις αρθρώσεις. Η κατά πλάκας ψωρίαση δεν πονάει, ίσως να εμφανίσει κάποιος κνησμό και δημιουργεί έντονο αισθητικό πρόβλημα.
Η κατά πλάκας ψωρίαση εμφανίζεται με την μορφή πλάκας σε διάφορα σημεία του σώματος όπως στους αγκώνες, στα γόνατα, στον κορμό, στο τριχωτό της κεφαλής και γενικά μπορεί να τη συναντήσουμε παντού. Επίσης, μπορεί να προκαλέσει και τη λεγόμενη ψωριασική ονυχία, καταστρέφει δηλαδή τα νύχια.
Η αντιμετώπιση της κατά πλάκας ψωρίασης γίνεται με διάφορους τρόπους: οι τελευταίες θεραπείες που έχουν βγει είναι οι βιολογικοί παράγοντες, ενέσιμοι και σε χάπια, η μεθοτεξάτη, την οποία χρησιμοποιούν και οι ρευματολόγοι όταν υπάρχουν και πόνοι στις αρθρώσεις.
Οι βιολογικοί παράγοντες είναι χάπια, τα οποία λαμβάνονται καθημερινά και υπάρχουν πολλοί βιολογικοί παράγοντες όπως ιντερλευκίνες 17, TNF, οι οποίοι είναι πάρα πολύ αποτελεσματικοί. Επομένως, ο ασθενής με κατά πλάκας ψωρίαση θα αντιμετωπίσει την ασθένειά του με φαρμακευτική αγωγή την οποία πρέπει να λαμβάνει για όλη του τη ζωή, καθότι πρόκειται για ένα χρόνιο νόσημα.
Ασθενείς που σταματούν την αγωγή, σταματούν να διατηρούν το νόσημα σε ύφεση και το φέρνουν πάλι στην επιφάνεια.
Έρευνες έχουν δείξει πως ο ασθενής με βαριάς μορφής κατά πλάκας ψωρίαση έχει την ίδια ψυχολογία με την αυτή που έχει ένας καρκινοπαθής ασθενής κι ένας καρδιοπαθής ασθενής. Η φαρμακευτική αγωγή για τους ασθενείς με κατά πλάκας ψωρίαση είναι ακριβή αλλά καλύπτεται εξ’ ολοκλήρου από τα ταμεία. Πρόκειται για άκρως αποτελεσματικά φάρμακα, τα οποία συνταγογραφεί ο δερματολόγος κι ο ασθενής μπορεί να τα λάβει δωρεάν από το φαρμακείο του ΕΟΠΠΥ.
Ο ασθενής με την κατά πλάκας ψωρίαση, εφόσον λαμβάνει καθημερινά την αγωγή του, εφόρου ζωής, μπορεί να συνεχίσει κανονικά όλες τις δραστηριότητες της ζωής του, χωρίς η ψωρίαση να τον εμποδίζει.
Ο ρόλος του ψυχολογικού παράγοντα
Τον τελευταίο καιρό γίνονται πολλές συζητήσεις και έρευνες για τη σημασία της ψυχολογικής υποστήριξης των ψωριασικών ασθενών από ψυχολόγο ή/και ψυχίατρο καθότι το DQLA, ο δείκτης ποιότητας ζωής δηλαδή, είναι πολύ επιβαρυμένος σε ψωριασικούς ασθενείς.
Ο ρόλος του ψυχολόγου/ ψυχίατρου έγκειται στο να βοηθήσει τον ασθενή να αποδεχτεί το νόσημά του και να μάθε να ζει με αυτό καθώς και να ξεκινήσει/διατηρήσει την λήψη της φαρμακευτικής του αγωγής. Όταν μάλιστα εμφανίζεται σε νέα άτομα, π.χ. υπάρχουν νέα κορίτσια τα οποία αισθάνονται πολύ άσχημα και δυσκολεύονται να έρθουν σε επαφή με το αντίθετο φύλο κι αυτό τους προκαλεί μεγάλο άγχος ή και αισθητικά, όταν δεν μπορούν να φορέσουν κάποια ρούχα.
Όμως τα τελευταία χρόνια έχουμε πάρα πολλές επιλογές στο οπλοστάσιό μας, καθότι παλιά δίναμε μόνο κυκλοσπορίνη, όπου έπρεπε να συνοδεύεται με εξετάσεις στα νεφρά κάθε 20 μέρες. Σήμερα όμως με τις νέες θεραπείες κάνουμε εξετάσεις πριν την λήψη της φαρμακευτικής αγωγής για τυχούσα φυματίωση ή κάποιο άλλο πρόβλημα και συνεχίζουμε με την λήψη αυτών των φαρμάκων που είναι ιδιαιτέρως αποτελεσματικά και ασφαλή και μας έχουν λύσει το πρόβλημα αυτό της ψωρίασης.
Ο ήλιος στις συντριπτικές περιπτώσεις μας κάνει καλό. Επομένως, στις ελαφριές μορφές κατά πλάκας ψωρίαση όπου δίνεται τοπική αγωγή, ωφελεί πολύ η υπεριώδης ακτινοβολία. Στις βαριές περιπτώσεις που κάνουν θεραπεία με βιολογικούς παράγοντες, δεν συνιστάται.
Τέλος, είναι σημαντικό να αναφέρουμε πως επειδή στην ψωρίαση εισέρχεται κι ένας φλευγμονώδης παράγοντας, οι τελευταίες έρευνες έχουν δείξει πως η αγωγή που λαμβάνουν οι ψωριασικοί ασθενείς τους προστατεύει κι από καρδιολογικές παθήσεις.
Κλείνοντας θα ήθελα να πω πως είναι πολλά τα παραδείγματα των ψωριασικών ασθενών που μας έχουν πει πόσο καλά έχει πάει η θεραπεία τους.
Εγώ θα σας παραθέσω δύο χαρακτηριστικές ιστορίες που μου έχουν κάνει εντύπωση:
Η πρώτη περίπτωση ήταν μια κυρία που την παρακολουθούσα για την ψωρίαση, κι αφού είχε λάβει την αγωγή της και η ψωρίαση είχε υποχωρήσει εντελώς, γύρισε και μου είπε: «Γιατρέ μου, μαζί σου ξαναγεννήθηκα!» . Ήταν πολύ συγκινητικά λόγια γιατί η ζωή της είχε αλλάξει ριζικά.
Επίσης, ένας άλλος ασθενής με επισκέφθηκε και με ρώτησε: «πως με βλέπεις;», «μια χαρά» του απάντησα και ο ασθενής μου είπε: «τι λες γιατρέ, μετά από 17 ολόκληρα χρόνια έβαλα κοντομάνικο!». Ο ασθενής αυτός είχε πολύ έντονη ψωρίαση στους αγκώνες του και ντρεπόταν. Όταν όμως ξεκίνησε τη θεραπεία του, υποχώρησε η νόσος και απέκτησε την ποιότητα ζωής που επιθυμούσε.
Συμβουλεύει ο κος Ετεοκλής Πόκας, Διευθυντής Δερματολογικού Τμήματος, Νοσοκομείου ΚΑΤ
