17+1 μυστικά που πρέπει να ξέρουμε για τον ήλιο!

17+1 μυστικά που πρέπει να ξέρουμε για τον ήλιο!

1. Είναι η ηλιακή ακτινοβολία είναι επιβλαβής όλες τις εποχές του χρόνου;

Ο ήλιος βρίσκεται σε απόσταση περίπου 23 εκατομμυρίων μιλίων από τη γη. Εκπέμπει υπεριώδη (UV) ακτινοβολία και υπέρυθρες ακτίνες (IR). Η ηλιακή ακτινοβολία είναι επιβλαβής όλες τις εποχές του χρόνου και η δράση της είναι συσσωρευτική στο δέρμα.

2. Είναι γνωστό ότι η βιταμίνη D ενεργοποιείται με τον ήλιο. Γίνεται το ίδιο με τους ανθρώπους που έχουν οστεοπόρωση;

Η βιταμίνη D ενεργοποιείται από τον ήλιο σε όλους τους ανθρώπους, είτε πάσχουν από οστεοπόρωση είτε όχι, διότι η ενεργοποίηση γίνεται στο δέρμα.

3. Ο ήλιος ενεργοποιεί και άλλες βιταμίνες πέρα από την βιταμίνη D;

Όχι, αλλά καταστρέφει τις βιταμίνες C και Ε.

4. Πρέπει να φοράμε «βαριές» κρέμες το καλοκαίρι;

Η εφαρμογή μιας κρέμας εξαρτάται από την κατάσταση του δέρματος, δηλαδή αν είναι ξηρό, λιπαρό, γερασμένο ή κανονικό. Το σημαντικότερο για το καλοκαίρι είναι η χρήση αντηλιακής κρέμας.

5. Ένα ηλιακό έγκαυμα μπορεί να προκαλέσει καρκίνο του δέρματος;

Βέβαια, διότι κάθε ηλιακό έγκαυμα προκαλεί καταστροφή και αλλοίωση του DNA των κυττάρων του δέρματος με συνέπεια την ανάπτυξη καρκίνου του δέρματος. Όσα περισσότερα εγκαύματα υποστεί κάποιος, τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες ανάπτυξης καρκίνου.

6. Το μαύρισμα με solarium είναι ασφαλές;

Το solarium προκαλεί ακριβώς τις ίδιες βλάβες που προκαλεί και η ηλιακή ακτινοβολία, άρα δεν είναι ασφαλές το μαύρισμα με solarium.

  7. Πότε πρέπει να ανησυχήσω ότι ο ήλιος μου προκάλεσε κάποια δερματική βλάβη;

Ανησυχούμε ιδιαίτερα και ζητάμε άμεσα την συμβουλή του δερματολόγου όταν εμφανιστεί κάποια ασύμμετρη υπέρχρωση ή κηλίδα, κάποιο οζίδιο με μαργαριταροειδή εικόνα που μετατρέπονται σε ελκώσεις και αιμορραγούν. Είναι πολύ σημαντική η έγκαιρη διάγνωση διότι ο καρκίνος του δέρματος είναι ιάσιμος τις περισσότερες περιπτώσεις.

8. Τα παιδιά πρέπει να εκτίθενται στον ήλιο; Αν ναι, μέχρι ποια ηλικία;

Η έκθεση των παιδιών στον ήλιο είναι απαγορευτική. Πολλαπλά ηλιακά εγκαύματα στην παιδική ηλικία ευνοούν την ανάπτυξη μελανώματος στην ενήλικη ζωή. Έχει επίσης υπολογιστεί ότι μέχρι την ηλικία των 18 ετών λαμβάνεται υπεριώδης ακτινοβολία που αντιστοιχεί στο 50% στην ζωή του ανθρώπου. Συνιστάται λοιπόν η χρήση αντηλιακού και η αποφυγή της ηλιακής ακτινοβολίας από τις 11:00 έως τις 16:00.

9. Τι ισχύει στην περίπτωση των ηλικιωμένων;

Σύμφωνα με έρευνες κάθε δέκα έτη καταστρέφεται το 10% της μελανίνης. Άρα οι ηλικιωμένοι ανήκουν σε ομάδα υψηλού κινδύνου.

10. Κάθε πότε πρέπει να επισκέπτομαι τον δερματολόγο;

Άμεσα σε περίπτωση εμφάνισης στο δέρμα μας κάποιου νέου σπίλου, αλλαγής σε προϋπάρχοντα σπίλο ή ηλιακού εγκαύματος. Όταν υπάρχουν πολυάριθμοι σπίλοι συνιστάται χαρτογράφηση και έλεγχος από δερματολόγο  μία με δύο φορές τον χρόνο.

11. Όταν κάνω μεγάλη κατανάλωση υγρών, μπορώ να εκτίθεμαι στον ήλιο περισσότερο;

Όχι. Οι βλαπτικές επιδράσεις της ηλιακής ακτινοβολίας είναι ίδιες ανεξάρτητα από την κατανάλωση υγρών.

12. Υπάρχουν τροφές που βοηθούν το μαύρισμα;

Ναι. Είναι όσες περιέχουν β-καροτένιο. Δηλαδή τα καρότα, ντομάτες, καρπούζια, μπρόκολα και σπανάκι.

13. Οι παλιοί έλεγαν «βγάλε το παιδί στον ήλιο μην πάθει ραχίτιδα» . Τι λένε σήμερα οι επιστήμονες;

Διαχρονικά ισχύει το «παν μέτρον άριστον». Είναι μεν η ηλιακή ακτινοβολία απαραίτητη, αλλά σύμφωνα με έρευνες αρκούν 10’ με 15’ την ημέρα για την ενεργοποίησή της βιταμίνης D. Τα παιδιά χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής στην υπερέκθεση στον ήλιο διότι αυξάνεται ο κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου του δέρματος κατά την ενήλικη ζωή τους.

14. Τι πρέπει να προσέχουμε στην ετικέτα του αντηλιακού;

Τα αντηλιακά είναι ουσίες που εφαρμόζονται στο δέρμα και εμποδίζουν την διέλευση της ακτινοβολίας. Διακρίνονται σε χημικά ή φυσικά. Η δραστηριότητά τους μετράται με τον δείκτη προστασίας από τον ήλιο, SPF (Sun Protection Factor) και η επιλογή τους εξαρτάται από τον φωτότυπό μας, την ηλικία και την κατάσταση του δέρματός μας (ξηρό ή λιπαρό).

15. Μπορούμε να χρησιμοποιούμε ένα αντηλιακό και για το πρόσωπο και για το σώμα;

Τα αντηλιακά διατίθενται σε διάφορες μορφές: κρέμες, γαλακτώματα, γέλες, έλαια και διαλύματα με ψεκαστικό. Στο πρόσωπο προτιμούμε τις κρέμες ή τις γέλες και στο σώματα τα γαλακτώματα, τα διαλύματα ή τα έλαια. Σημαντικό είναι ο χρήστης να τα θεωρεί κοσμητικά αποδεκτά και να έχουν ευχάριστη υφή.

16. Όταν πάθω ένα ηλιακό έγκαυμα, τι πρέπει να κάνω;

Το ηλιακό έγκαυμα εμφανίζεται σαν ερύθημα ή είναι επίσης οιδηματώδες, επώδυνο και εμφανίζει φυσαλίδες. Η αντιμετώπισή του γίνεται με μαλακτικές λοσιόν που περιέχουν πανθενόλη ή καλαμίνη, με τοπική εφαρμογή κορτιζονούχων κρεμών, με παροχή υγρών από το στόμα και σε βαρύτερες περιπτώσεις ίσως χρειαστεί νοσοκομειακή περίθαλψη.

17. Μπορεί ένα τέτοιο έγκαυμα να μου επιφέρει άλλες βλάβες στο μέλλον;

Βέβαια. Τα ηλιακά εγκαύματα, ειδικά στην παιδική ηλικία είναι η κυριότερη, αν όχι η μοναδική αιτία εμφάνισης καρκίνου του δέρματος και ειδικότερα κακοήθους μελανώματος.

18. Η διαρκής έκθεση στον ήλιο και το συστηματικό έγκαυμα, μπορεί να προκαλέσει μόνιμες αλλοιώσεις (π.χ. χαλάρωση του δέρματος, κηλίδες);

Εκτός από τον καρκίνο του δέρματος η υπερβολική έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία προκαλεί φωτογήρανση. Το φωτογηρασμένο δέρμα είναι ρυτιδωμένο, τραχύ, χωρίς ελαστικότητα, υπέρ ή υπόχρωματικό, εμφανίζει επίσης ευρυαγγείες και ηλιακές υπερκερατώσεις. Το δέρμα κάθε δέκα χρόνια χάνει το 6% από το πάχος του. Αφυδατώνεται λόγω μείωσης των επιδερμικών λιπιδίων, χάνει την ελαστικότητά του λόγω μείωσης του κολλαγόνου και της ελαστίνης και τέλος εμφανίζει κηλίδες, υπερκερατώσεις και υπερπλασίες. Δηλαδή, εκτός από την φυσιολογική γήρανση ο ήλιος επιδεινώνει δραματικά την κατάσταση του δέρματος και έτσι οι δερματολόγοι συνιστούν την όσο το δυνατόν αποφυγή του.

Συμβουλεύει ο κος Ετεοκλής Πόκας, Δερματολόγος