Χαλαρή Πλατυποδία των Παιδιών

Η χαλαρή πλατυποδία διορθώνεται τελικά κατά την ηλικία των 5 ετών ή και λίγο αργότερα (αναπτυξιακή πλατυποδία). Αν όμως η χαλαρή πλατυποδία συνεχιστεί και μετά την ηλικία των 6 ετών και έως την ηλικία των 10 ετών, μια νέα επίσκεψη στο ορθοπαιδικό είναι απαραίτητη για την άμεση έναρξη θεραπείας.

Η χαλαρή πλατυποδία αποτελεί μια συχνή όσο και καλοήθη παραμόρφωση του παιδικού ποδιού. Σχεδόν όλα τα παιδιά γεννιούνται με χαλαρή πλατυποδία. Πρόκειται για μια κατάσταση στην οποία η ποδική καμάρα μειώνεται σε ύψος ή εξαφανίζεται εντελώς στην όρθια στάση του παιδιού.

Οι γονείς είναι οι πρώτοι που θα διαπιστώσουν ότι το πόδι του παιδιού τους είναι επίπεδο κατά την φόρτιση του σκέλους καθώς και ότι η ποδική καμάρα επανεμφανίζεται όταν το παιδί κάθεται ή στηρίζεται στα δάκτυλα του ποδιού. Οι γονείς σε αυτές τις περιπτώσεις ανησυχούν χωρίς λόγο πιστεύοντας ότι μια χαμηλή ή ανύπαρκτη ποδική καμάρα στο πόδι του παιδιού τους θα οδηγήσει σε μόνιμη παραμόρφωση ή δυσλειτουργία του ποδιού.

Η επιμήκης καμάρα γνωστή και ως ποδική καμάρα θα αναπτυχθεί τελικά κατά την διάρκεια της βρεφικής και παιδική ηλικίας στα περισσότερα παιδιά (ποσοστό που φτάνει το 90%) χωρίς όμως να αφήσει κάποιο πρόβλημα στο παιδί.

Τι πρέπει να γνωρίζουμε..

Οι γονείς πρέπει να γνωρίζουν ότι η χαλαρή πλατυποδία είναι συνήθως:

• Ανώδυνη
• Δεν σχετίζεται με τη βάδιση ή με αθλητικές δραστηριότητες
• Αυτοδιορθώνεται χωρίς την ανάγκη χειρουργικής ή άλλου είδους θεραπείας
• Η φυσική της εξέλιξη δεν εξαρτάται από την εφαρμογή ειδικών υποδημάτων ή ορθώσεων.

Ποιος Ιατρός πρέπει να εξετάζει το παιδί:

Απαραίτητη βεβαίως είναι η εξέταση του παιδιού από ορθοπαιδικό για τον αποκλεισμό των σπανίων εκείνων μορφών πλατυποδίας που απαιτούν χειρουργική αντιμετώπιση. Σε αυτές περιλαμβάνονται η χαλαρή πλατυποδία με σφιχτό αχίλλειο τένοντα και η δύσκαμπτη πλατυποδία. Η δύσκαμπτη πλατυποδία είναι αρκετά σπάνια αλλά και ιδιαίτερα σοβαρή κατάσταση που οφείλεται σε συγγενική διαταραχή της ανάπτυξης (οστικές γέφυρες) ή της θέσης (κάθετος αστράγαλος) των οστών του ποδιού.

Κατά την επίσκεψη στον ορθοπαιδικό, οι γονείς πρέπει να επιδείξουν στο ιατρό τα υποδήματα ου συνήθως φορά το παιδί τους, ώστε αυτός να ελέγξει τον τρόπο με τον οποίο φθείρονται. Πρέπει επίσης να ενημερώσουν τον ιατρό για τυχόν συγγενείς από το στενό οικογενειακό περιβάλλον που παρουσιάζουν πλατυποδία καθώς και για το αν το παιδί πάσχει από γνωστή νευρολογική ή μυϊκή ασθένεια.

Από την πλευρά του ο ιατρός θα ζητήσει από το παιδί να βαδίσει, να σταθεί όρθιο, να καθίσει καθώς και να σηκωθεί στα δάκτυλα και στις πτέρνες των ποδιών του. Θα εξετάσει τον αχίλλειο τένοντα για το ενδεχόμενο να είναι σφιχτός και ανελαστικός καθώς και το πέλμα για τυχόν ανάπτυξη τύλων.

Πως αντιμετωπίζεται:

Ο γονέας πρέπει να γνωρίζει τη φυσική εξέλιξη της χαλαρής πλατυποδίας, ώστε να επισκεφθεί εγκαίρως τον ορθοπαιδικό. Το πόδι με χαλαρή πλατυποδία παρουσιάζει φυσιολογική μυϊκή λειτουργία, καλό εύρος κίνησης των αρθρώσεων και γενικώς θεωρείται φυσιολογικό. Το σχήμα των οστών του ταρσού και οι χαλαροί σύνδεσμοι δε μπορούν να σχηματίσουν τη φυσιολογική ποδική καμάρα και να υποστηρίξουν το πόδι κατά την βάδιση και την όρθια θέση.

Καθώς όμως το παιδί αναπτύσσεται, οι μαλακοί ιστοί του ποδιού ισχυροποιούνται και σχηματίζουν προοδευτικά την φυσιολογική ποδική καμάρα. Η χαλαρή πλατυποδία διορθώνεται τελικά κατά την ηλικία των 5 ετών ή και λίγο αργότερα (αναπτυξιακή πλατυποδία). Αν όμως η χαλαρή πλατυποδία συνεχιστεί και μετά την ηλικία των 6 ετών και έως την ηλικία των 10 ετών, μια νέα επίσκεψη στο ορθοπαιδικό είναι απαραίτητη για την άμεση έναρξη της θεραπείας.

Η θεραπεία αυτή συνίσταται στην υποστήριξη της ποδικής καμάρας με ειδικά υποδήματα ή ενθέματα υποδημάτων με σκοπό τόσο την ευόδωση της ανάπτυξης της ποδικής καμάρας όσο και την πρόληψη της λανθασμένης στάσης του σώματος που θα καταλήξει σε παραμορφώσεις της σπονδυλικής στήλης και της πυέλου.

Αν παρόλα αυτά η χαλαρή πλατυποδία παραμείνει και μετά την ηλικία των 10 ετών τότε θεωρείται ως μόνιμη παραμόρφωση και το παιδί μπορεί να παραπονιέται για άλγος κατά μήκος του πέλματος του ποδιού (υπερκινητική πλατυποδία). Σε αυτές τις περιπτώσεις η μακροχρόνια εφαρμογή ορθωτικών υποδημάτων και κηδεμόνων είναι αναγκαία για την πρόληψη μελλοντικών προβλημάτων από τα κάτω άκρα και την σπονδυλική στήλη.

Αντιμετώπιση της χαλαρής πλατυποδίας απαιτείται επίσης και στις περιπτώσεις που το παιδί εμφανίζει συμπτώματα. Έτσι, αν το παιδί παραπονιέται για άλγος σχετιζόμενο με καθημερινές ή αθλητικές δραστηριότητες ή για εύκολη κόπωση του ποδιού ή της κνήμης, ο ιατρός θα συστήσει διατατικές ασκήσεις της γαστροκνημίας (γάμπας) με σκοπό την διάταση του αχίλλειου τένοντα που σε αυτές τις περιπτώσεις είναι σφιχτός.

Αν παρά τις διατάσεις, τα συμπτώματα επιμένουν, ο ιατρός θα προτείνει την εφαρμογή ειδικών ενθεμάτων στα υποδήματα του παιδιού. Τα ενθέματα αυτά που ποικίλουν ως προς τη σκληρότητα και το μέγεθός τους έχουν σκοπό την ανακούφιση από το άλγος και την κόπωση. Επιπρόσθετα, επιμηκύνουν την ζωή των υποδημάτων του παιδιού, αφού τα προφυλάσσουν από την γρήγορη και ασύμμετρη φθορά τους.

Στις περιπτώσεις που το παιδί εμφανίσει χαλαρή πλατυποδία με συνοδούς σφιχτούς αχίλλειους τένοντες, ο ορθοπαιδικός θα συστήσει φυσικοθεραπεία ή την εφαρμογή ειδικών ναρθήκων. Σε σπάνιες περιπτώσεις που ένας έφηβος συνεχίζει να παραπονιέται για άλγος απαιτείται χειρουργική αντιμετώπιση. Επίσης, ένας πολύ μικρός αριθμός παιδιών με χαλαρή πλατυποδία θα αποκτήσουν δύσκαμπτη πλατυποδία η οποία απαιτεί περαιτέρω ορθοπαιδική διερεύνηση.

Συμπερασματικά:

Συμπερασματικά, οι γονείς που ανησυχούν για την πλατυποδία του παιδιού τους χρειάζονται σωστή ενημέρωση και οδηγίες από τον ορθοπαιδικό. Οι περισσότερες χαλαρές πλατυποδίες της παιδικής ηλικίας θα αποκατασταθούν αυτόματα κατά την σκελετική ανάπτυξη του παιδιού και απαιτούν μόνο κατ΄οίκον ασκήσεις και παρακολούθηση.

Σε δυσκολότερες περιπτώσεις της όψιμης παιδικής ηλικίας απαιτούνται ορθωτικές παρεμβάσεις, ενώ στις εγκατεστημένες πλατυποδίες της εφηβικής ηλικίας απαιτούνται πολλές φορές χειρουργικές διορθώσεις.