Τι είναι το διαβητικό πόδι;
Μαζί με την διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια στα μάτια και τη διαβητική νεφροπάθεια, το διαβητικό πόδι αποτελεί μια συχνή χρόνια επιπλοκή στους ασθενείς που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη.
Που οφείλεται;
Η ανάπτυξη της επιπλοκής, οφείλεται σε συνδυασμό αθηροσκλήρυνσης των μεγάλων αγγείων του ποδιού, μικροαγγειοπάθεια και νευροπάθεια του άκρος ποδός.
Είναι συχνή επιπλοκή;
Υπολογίζεται ότι σήμερα περί τα 120 εκατομμύρια ανθρώπων, πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη. Ένας στους δέκα από αυτούς θα υποφέρει από αυτό το σύνδρομο σε κάποια στιγμή της ζωής του. Ακόμα πιο τραγικό είναι το γεγονός ότι 40 με 60% των περιπτώσεων παθολογικού ακρωτηριασμού του ποδιού, είναι ο Σακχαρώδης Διαβήτης.
Ποιες δομικές και λειτουργικές αλλαγές συντελούνται, που προδιαθέτουν στην ανάπτυξη του διαβητικού ποδιού;
- Παραμόρφωση του ποδιού (λόγω της νευροπάθειας) που οδηγεί στην υπερβολική άσκηση πίεσης (βάρους) σε μικρή επιφάνεια. Συνέπεια της μικρής βάσης στήριξης είναι η δημιουργία τύλων (κάλων), φλεγμονών, αποστημάτων καθώς και ελκών στο πέλμα. (φωτο
(έλκος στην πελματιαία επιφάνεια του ποδιού)
- Έλλειψη αισθητικότητας (λόγω της νευροπάθειας) που μειώνει την αντίληψη του ασθενούς στο πόνο, στη πίεση, στην αίσθηση του ζεστού.
- Ξηροδερμία (λόγω της νευροπάθειας) που δημιουργεί σχισμές στο δέρμα του ποδιού και αποτελεί πύλη εισόδου σε παθογόνους μικροοργανισμούς.
- Αυξημένα επίπεδα γλυκόζης (σάκχαρο)που δυσχεραίνει την επούλωση των μικροτραυματισμών και μειώνει την αντίσταση του οργανισμού στις επιθέσεις βακτηρίων και μυκήτων.
- Αμφιβληστροειδοπάθεια που μειώνει την όραση και τον προσανατολισμό.
- Ισχαιμία που περιορίζει την αιματική ροή στο πόδι και επομένως την θρέψη του.
- Οστική παραμόρφωση (charcot foot) με κατάγματα, που οδηγεί σε έλκη και οστεομυελίτιδα. (φωτο)
(πόδι πρησμένο λόγω παραμορφώσεως τύπου Charcot)
Οι αλλαγές αυτές είναι μόνιμες και θέτουν σε άμεσο κίνδυνο την ακαιρεότητα του δέρματος του ποδιού.
Τι μπορεί να κάνει ο διαβητικός στην καθημερινή του ζωή για να «σώσει» τα πόδια του;
Στην ιατρική η καλύτερη θεραπεία είναι η πρόληψη!
- Ο διαβητικός ασθενής πρέπει να διατηρεί τα πόδια του καθαρά και στεγνά και να τα εξετάζει καθημερινά για τύλους (κάλους) και για φλεγμονές.
- Θα πρέπει να φορά παπούτσια που να εφαρμόζουν καλά και να του δίνουν όσο το δυνατό μεγαλύτερη βάση στήριξης. (φωτο)
- Όσο είναι καινούργια, να τα φορά για μικρά χρονικά διαστήματα, ώσπου να «μαλακώσουν».
- Να αποφεύγει την βάδιση με γυμνά πόδια.
- Να μην πλένει τα πόδια με καυτό νερό (θερμοκρασία χαμηλότερη των 33 οC) , που είναι αιτία εγκαυμάτων.
- Να χρησιμοποιεί κρέμα τύπου Nivea ή ελαιόλαδο για την περιποίηση των ποδιών (και όχι βαζελίνη που δεν απορροφιέται).
- Να επιθεωρεί σε καθημερινή βάση τα πόδια του, χρησιμοποιώντας καθρέφτη για να δει τα πέλματα, για τυχόν ερεθισμούς και τραυματισμούς. (φωτο)
– Να ελαττώνει το μέγεθος του διασκελισμού προς το τέλος της ημέρας, οπότε έχει κουραστεί και δεν ελέγχει το βηματισμό (γεγονός που αυξάνει τις πιθανότητες για τραυματισμό του ποδιού).
Τι είδους παπούτσια είναι κατάλληλα και προστατεύουν τον διαβητικό από τραυματισμό;
- Να αποφεύγει την βάδιση με γυμνά πόδια.
- Θα πρέπει να φορά παπούτσια που να εφαρμόζουν καλά και να του δίνουν όσο το δυνατό μεγαλύτερη βάση στήριξης.
- Όσο είναι καινούργια, να τα φορά για μικρά χρονικά διαστήματα, ώσπου να «μαλακώσουν».
- Να τα αλλάζει τακτικά (ιδανικά 2 φορές ημερησίως).
Η παρακολούθηση των παραπάνω οδηγιών είναι ο καλλίτερος τρόπος που ένας ασθενής με διαβήτη θα ‘σώσει’ τα πόδια του από τον ακρωτηριασμό!
Συμβουλεύει ο κος Γ.Ι. Βασιλειάδης, Ειδ. Ιατρός Φυσικής Ιατρικής και Αποκατάστασης, Γ.Ν. Ασκληπιείο Βούλας
