Τι είναι οστεοπενία;
Οστεοπενία ονομάζουμε την κατάσταση του οστού κατά την οποία έχει χάσει την φυσιολογική αντοχή του, αλλά όχι τόσο ώστε να υποστεί ένα κάταγμα. Η οστεοπενία στο γήρας μπορεί να αποτελεί και μια φυσιολογική κατάσταση αλλά σε μικρότερες ηλικίες πρέπει να μας ανησυχεί διότι μπορεί να είναι το μεταβατικό στάδιο προς την οστεοπόρωση. Επομένως χρειάζεται ιδιαίτερη παρακολούθηση και αφορά τόσο άνδρες όσο και γυναίκες.
Πως γίνεται η διάγνωσή της;
Η μόνη εξέταση με την οποία γίνεται νωρίς η διάγνωση της οστεοπενίας αλλά και της οστεοπόρωσης είναι η μέτρηση οστικής πυκνότητας μια εύκολη και ανώδυνη μέθοδος. Υπό φυσιολογικές συνθήκες, όλες οι γυναίκες στους 6 μήνες μετά την φυσιολογική εμμηνόπαυση και όλοι οι άνδρες μετά την ηλικία των 70 ετών θα πρέπει να κάνουν την πρώτη μέτρηση οστικής πυκνότητας.
Όταν όμως υπάρχει κάποιο νόσημα ή άλλος παράγοντας, ο οποίος κατατάσσει το άτομο στην ομάδα κινδύνου οστεοπενίας τότε πρέπει να κάνει την μέτρηση οστικής πυκνότητας και σε μικρότερες ηλικίες.
Ποιοι κινδυνεύουν να παρουσιάσουν οστεοπενία;
Οι παράγοντες που συμβάλλουν στην παρουσία της οστεοπενίας είναι πάρα πολλοί. Θα μπορούσαμε να αναφέρουμε ως υποψήφιους για οστεοπενία:
- άτομα τα οποία έχουν οικογενειακό ιστορικό με οστεοπόρωση και κατάγματα
- άτομα με πολύ χαμηλό βάρος
- φυτοφάγοι.
Επίσης, άτομα τα οποία πάσχουν από μια κατηγορία παθήσεων που έχουν ως συνέπεια την απώλεια οστικής αντοχής είναι και αυτοί υποψήφιοι για οστεοπενία.
Ενδεικτικές παθήσεις που μπορούν να προκαλέσουν στα αρχικά στάδια οστεοπενία και κατόπιν οστεοπόρωση είναι:
- πάσχοντες από νευρογενή ανορεξία
- άτομα με αναιμία
- διαβητικοί
- ασθενείς καθηλωμένοι σε παρατεταμένη ακινησία
- άτομα με ψυχικές διαταραχές που κάνουν επί μακρόν χρήση αντιψυχωσικών φαρμάκων
- ασθενείς με χρόνια αναπνευστικά προβλήματα που κάνουν χρήση εισπνεόμενης κορτιζόνης καθώς και ο οποιοσδήποτε έλαβε η λαμβάνει για μεγάλο χρονικό διάστημα (πέραν του 9μήνου) συστηματικά κορτιζόνη
- οι γυναίκες με άτακτο κύκλο, ορμονολογικές διαταραχές, πρώιμη εμμηνόπαυση και υστερεκτομή κατά την αναπαραγωγική ηλικία.
Πως μπορώ να προλάβω την οστεοπενία;
Η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία ειδικά κατά την παιδική και εφηβική ηλικία που γίνεται το ¨κτίσιμο¨ των οστών. Η πλούσια πρόσληψη γαλακτοκομικών, βιταμίνης D καθώς και άθληση αποτελούν τους βασικότερους παράγοντες τον γερό σκελετό.
Ακόμη άλλοι παράγοντες που επισπεύδουν την παρουσία οστεοπενίας και πρέπει να μένουν έξω από την καθημερινότητά μας:
Επομένως, είναι απαραίτητη η επικοινωνία με τον κλινικό σας ιατρό στην περίπτωση που κάποιος ανήκει σε ομάδα κινδύνου οστεοπενίας.
Θεραπεύεται η οστεοπενία;
Η οστεοπενία σε προχωρημένη ηλικία μπορεί να είναι και μια φυσιολογική κατάσταση και να μην χρειάζεται θεραπεία με φάρμακα παρά μόνο μερικές ιατρικές οδηγίες για την καθημερινότητα. Όμως όταν η οστεοπενία εμφανίζεται πρόωρα ή αποτελεί την συνέπεια μιας νόσου τότε θα πρέπει ο ειδικός ιατρός να αναζητήσει τα αίτια της οστεοπενίας και κατόπιν να προβεί στην θεραπεία αυτής αλλά και της αιτίας και της οστεοπενίας.
Επίλογος
Η οστεοπενία είναι η απώλεια αντοχής του οστού, η οποία είναι «αθόρυβη» και μπορεί στους ηλικιωμένους να αποτελεί μια φυσιολογική κατάσταση αλλά σε νεότερες ηλικίες να αποτελεί το πρόδρομο στάδιο προς την οστεοπόρωση και την πρώτη ένδειξη για την μείωση της ποιότητας ζωής για της επόμενες δεκαετίες του ασθενούς.
Συμβουλεύει ο κος Χιώτης Ν. Ιωάννης, Διδάκτωρ Δημοκριτείου Πανεπιστημίου, Χειρουργός Ορθοπαιδικός
