H ΔΕΠΥ (στα αγγλικά: Attention Deficit Hyperactivity Disorder) θεωρείται η πιο συχνή νευροαναπτυξιακή διαταραχή, που χαρακτηρίζεται είτε από Διάσπαση Προσοχής είτε από Υπερκινητικότητα και Παρορμητισμό, είτε από ένα συνδυασμό των δύο. Τα συμπτώματα της ΔΕΠΥ πιστεύεται πως οφείλονται σε έλλειμμα στις εκτελεστικές λειτουργίας που είναι αποτέλεσμα δυσλειτουργίας των νευροδιαβιβαστών του εγκεφάλου.
H ΔΕΠΥ εμφανίζεται νωρίς στην αναπτυξιακή πορεία του ατόμου. Τα συμπτώματα να εκφράζονται μέχρι την ηλικία των 6 με 12 ετών. Η επίπτωση της ΔΕΠΥ στα παιδιά κυμαίνεται από 5% έως 7% και (καθώς είναι μια δια βίου διαταραχή) κυμαίνεται μεταξύ 2 έως 5% στους ενήλικες.
| Συμπτώματα απροσεξίας | Συμπτώματα Παρορμητισμού/Υπερκινητικότητας |
| ·Δεν μπορεί να συγκεντρωθεί, να ξεκινήσει ή/και να ολοκληρώσει μια εργασία ·Δυσκολεύεται να εστιάσει σε μια εργασία ·Αποσπάται εύκολα από άσχετα ερεθίσματα ·Βαριέται μια δραστηριότητα μετά από λίγα λεπτά, εκτός κι αν τον ευχαριστεί ·Δεν φαίνεται να ακούει, όταν του μιλάνε ·Δεν δίνει σημασία σε λεπτομέρειες ·Είναι ονειροπόλος, κινείται νωχελικά, και εύκολα παθαίνει σύγχυση ·Κάνει λάθη απροσεξίας ·Δυσκολεύεται να ακολουθήσει οδηγίες ·Δυσκολεύεται να καταγράψει πληροφορίες, το ίδιο γρήγορα και σωστά, όπως άλλα παιδιά ·Αποφεύγει εργασίες που απαιτούν συστηματική προσπάθεια ·Ξεχνά πράγματα (μολύβια, τετράδια, σχολικές εργασίες) ·Χάνει πράγματα | ·Δυσκολεύεται να παραμείνει ήσυχος ·Είναι σε συνεχή κίνηση: κουνάει χέρια ή πόδια ή στριφογυρίζει στην καρέκλα ·Έχει πρόβλημα να μείνει ήσυχος στο σχολείο ή στο σπίτι, κατά τη διάρκεια δείπνου, όταν κάνει τις σχολικές εργασίες του , ή όταν ακούει ιστορίες ·Κοιτάζει συνέχεια τριγύρω και ενοχλεί τους άλλους μέσα στην τάξη ·Γυρίζει τριγύρω και αγγίζει και παίζει με οτιδήποτε γύρω του ·Σηκώνεται, όταν δεν επιτρέπεται και διασπά τους άλλους ·Τρέχει ασταμάτητα και σκαρφαλώνει επικίνδυνα ·Δυσκολεύεται να κάνει ήρεμες εργασίες ή δραστηριότητες ·Δυσκολεύεται να περιμένει για πράγματα που θέλει ή να περιμένει τη σειρά του στα παιγνίδια ·Δεν σκέφτεται πριν αντιδράσει ·Απαντάει πριν ολοκληρωθεί η ερώτηση ·Συχνά διακόπτει συνομιλίες ή δραστηριότητες άλλων ·Μιλάει ακατάπαυστα ·Πετάει απρεπή σχόλια, δείχνει τα συναισθήματα του, χωρίς να τα αναχαιτίζει, και αντιδρά χωρίς να υπολογίζει τις συνέπειες |
Διάγνωση
Η διάγνωση της ΔΕΠΥ πρέπει να γίνεται όσο το δυνατόν πιο έγκαιρα και μόνον από εξειδικευμένη παιδοψυχιατρική διεπιστημονική ομάδα σε συνεργασία με την οικογένεια και τους εκπαιδευτικούς για να συνεκτιμηθούν όλες οι παράμετροι συμπεριφοράς του παιδιού, οι ιδιαιτερότητες του περιβάλλοντος του και οι συνυπάρχουσες καταστάσεις που μπορεί να σχετίζονται με τη ΔΕΠΥ ή να είναι αποτέλεσμα αυτής. Αν ένας γονιός υποψιάζεται ότι το παιδί του έχει ΔΕΠΥ πρέπει να απευθυνθεί στα ειδικά διαγνωστικά κέντρα της περιοχής του.
Σύμφωνα με το Νόμο 3699/2008 οι ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες των μαθητών διερευνώνται και διαπιστώνονται από τα πιστοποιημένα από το ΥΠΕΠΘ Ιατροπαιδαγωγικά Κέντρα (ΙΠΔ) του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης & από τα Κέντρα Διαφοροδιάγνωσης, Διάγνωσης και Υποστήριξης Ειδικών Εκπαιδευτικών Αναγκών του Υπουργείου Παιδείας, δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων (ΚΕΔΔΥ).
Στη λίστα που θα βρείτε στον σύνδεσμο http://www.adhdhellas.org/voithitiki/kentra-pistopoiisis βρίσκεται και το αντίστοιχο διαγνωστικό κέντρο κάθε περιοχής.
Ποια είναι η θεραπεία
Η θεραπεία είναι πολυεπίπεδη. Η αναγνώριση και η αποδοχή μέσα από τη σωστή διάγνωση ενός εξειδικευμένου επαγγελματία και η εκπαίδευση του πάσχοντος πάνω στη διαταραχή είναι το πρώτο και σημαντικότερο βήμα.
Έπειτα ανάλογα με την σοβαρότητα και ιδιαιτερότητες της διαταραχής στο κάθε άτομο μια ψυχοθεραπεία (ενημερωμένη από τη ΔΕΠΥ), τα φάρμακα και το coaching (εποπτική διαχείριση στόχων) αποτελούν μια ολοκληρωμένη αντιμετώπιση.
Το σωματείο ADHD Hellas
Το Πανελλήνιο Σωματείο Ατόμων με Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας ADHD HELLAS (www.adhdhellas.org), το οποίο είναι μια μη κερδοσκοπική οργάνωση που ιδρύθηκε το 2009 με έδρα την Αθήνα από εθελοντές. Συμμετέχουν γονείς παιδιών με ΔΕΠΥ, ενήλικες με ΔΕΠΥ, επαγγελματίες ψυχικής υγείας, εκπαιδευτικοί, παιδίατροι και άλλοι ειδικοί επιστήμονες.
Ο σκοπός του σωματείου είναι κοινωνικός, & συμβάλλει στην ευαισθητοποίηση και ενημέρωση για τη ΔΕΠΥ, την καθοδήγηση και υποστήριξη ατόμων με ΔΕΠΥ & των οικογενειών τους και την επιδίωξη ευνοϊκών νομοθετικών ρυθμίσεων για τους πάσχοντες στους τομείς της κοινωνικής περίθαλψης και εκπαίδευσης.
Εκπρόσωποι του Σωματείου συμμετέχουν σε συνέδρια και ημερίδες για να ενημερώνονται σχετικά με τις εξελίξεις της διαταραχής τόσο στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη, καθώς από το 2010 το ADHD Hellas ανήκει στον ευρωπαϊκό οργανισμό ADHD Europe (http://www.adhdeurope.eu/), ενώ από τον Μάρτιο του 2014 συμμετέχει στο Διοικητικό Συμβούλιό του.
