Υπάρχει η τάση σε πολλούς από εμάς, από πολύ μικρή ηλικία, να μην ξέρουμε τι να διαλέξουμε. Το καλό παιδί ή τον πραγματικό εαυτό μας; Ποιο είναι όμως το καλό παιδί και ποιοι εμείς; Γιατί μπαίνουμε σε αυτή τη διαδικασία;
Το καλό παιδί αντιπροσωπεύει όλους εμάς που προσπαθούμε με κάθε τρόπο και μέσο να έχουμε τα πρωτεία σε όσους ρόλους έχουμε αναλάβει. Οι ρόλοι στους οποίους πρέπει να αντεπεξέλθουμε είναι πολλοί. Ο χρόνος που διαθέτουμε είναι πολλές φορές περιορισμένος.
Για να επιτύχουμε αρχίζει η διαδικασία της επιλογής. Συνήθως επιλέγουμε να αντεπεξέλθουμε σε ρόλους που εξυπηρετούν τις ανάγκες και τις επιθυμίες αγαπημένων μας προσώπων, παραγκονίζοντας τις δικές μας. Τότε επιτυχώς επονομαζόμαστε «καλά παιδιά».
Για ποιον όμως;
Για το γύρω περιβάλλον. Για τον εαυτό μας είμαστε; Παραμερίζουμε ανάγκες δικές μας όπως διασκέδαση, έρωτα, δημιουργία, αθλητισμό και άλλα που μας ευχαριστούν με αποτέλεσμα να αισθανόμαστε το αίσθημα του ανεκπλήρωτου. Είναι επόμενο το αποτέλεσμα αυτό διότι δεν έχουμε μεριμνήσει να φροντίσουμε τις δικές μας επιθυμίες αλλά των άλλων.
Γιατί όμως κάνουμε αυτή την επιλογή αφού δεν μας προσφέρει ικανοποίηση;
Η επιθυμία της αποδοχής από την οικογένεια μας είναι ένα μία αιτία. Πως ερμηνεύεται αυτή η αιτία για να γίνει κατανοητή και συνειδητή;
Η επιθυμία της αποδοχής
Οι άνθρωποι είμαστε κοινωνικά όντα. Ζούμε σε κοινωνίες και έχουμε έντονα ανεπτυγμένο το αίσθημα της αποδοχής από το υπόλοιπο κοινωνικό σύνολο. Κάθε ομάδα στην οποία δρούμε και συμπεριφερόμαστε αποτελεί μια μικρογραφία της κοινωνίας. Έτσι μια μικροκοινωνία είναι και η οικογένεια και κάθε άλλη κάθε ομάδα στην οποία συμμετέχουμε.
Τα πρώτα βήματα της κοινωνικότητας μας ξεκινάνε μέσα από την οικογένεια. Από πολύ μικρή ηλικία κάνουν πράγματα τα παιδιά για τα οποία περιμένουν να επιβραβευτούν. Η επιβράβευση έχει το νόημα της κοινωνικής αποδοχής από το πλαίσιο της οικογένειας. Έτσι από πολύ μικρή ηλικία μαθαίνουμε να συμπεριφερόμαστε με τρόπο προσφιλή προς το κοινωνικό μας περιβάλλον, με άλλα λόγια μαθαίνουμε να είμαστε τα «καλά παιδία».
Η τάση να είμαστε τα καλά παιδιά ενισχύεται και από το φόβο της απόρριψης. Τι εννοούμε όμως λέγοντας αυτό;
Ο φόβος της απόρριψης
Πολλές συμπεριφορές και στάσεις ζωής που είναι αρεστές σε αγαπημένα πρόσωπα καταπιέζουν συναισθήματα και επιδιώξεις αναγκαία για την υγιή εξέλιξη της προσωπικότητας μας. Όμως εμείς παρόλα αυτά επιλέγουμε συνειδητά αυτές τις συμπεριφορές διότι δεν αντέχουμε τις συνέπειες μια άλλης επιλογής. Πολλές φορές το κοινωνικό μας περιβάλλον καταδικάζει και απορρίπτει εγγενείς ανάγκες μας. Το αίσθημα της απόρριψης είναι δυσβάσταχτο διότι ο άνθρωπος ως κοινωνικό ων χρειάζεται την αποδοχή από το περιβάλλον του.
Πως θα καταρρίψεις τον μύθο σου;
Το να είσαι καλό παιδί που καταπιέζει το «εγώ» του είναι μια στάση ζωής που θα μπορούσε ο καθένας από εμάς να καταρρίψει. Είναι γεγονός ότι δεν γεννιέσαι με το «προσόν» του «καλού παιδιού». Το αποκτάς με τα χρόνια και την εμπειρία. Συνεπώς υπάρχει η δυνατότητα να εξασκηθείς σε ένα άλλο τρόπο ζωής που θα ικανοποιεί περισσότερο τις ανάγκες σου.
Ενδεικτικά παραθέτω μερικές συμβουλές παρακάτω:
- Θα μπορούσατε να αποκαλύψετε στους άλλους ότι έχετε την ικανότητα να κάνετε λάθη. Πρέπει να έχετε παρατηρήσει στο γύρω περιβάλλον σας ότι μέλη της οικογένειας που επιλέγουν λανθασμένες κινήσεις έχουν ευνοϊκότερη συμπεριφορά από τα υπόλοιπα μέλη. Οι απαιτήσεις είναι πολύ μικρότερες από κάποιο άλλο μέλος που τα καταφέρνει σε όλα.
- Θα μπορούσατε να αφήσετε τον εαυτό σας να μάθει μέσα από τις δικές του επιλογές. Έτσι θα απολαμβάνετε περισσότερο την επιτυχία και θα οχυρώνεστε με περισσότερα εφόδια μετά από μία αποτυχία.
- Επίσης θα μπορούσατε να αποφύγετε να εκμυστηρευτείτε την αγωνία σας για την εκάστοτε επιλογή σας σε αγαπημένα σας πρόσωπα που την απορρίπτουν διότι είναι πολύ πιθανό να αποθαρρυνθείτε.
- Τέλος θα ήταν καλό να αποδεχθείτε εσείς ότι δεν είναι εφικτό να είστε αρεστοί σε όλους. Κάθε άνθρωπος είναι πολύ διαφορετικός με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζει τη κάθε κατάσταση με διαφορετική οπτική γωνία.
Αυτές οι συμβουλές δεν είναι εξατομικευμένες, γι’ αυτό θα ήταν καλό ο κάθε ένας μόνος του να ακολουθήσει οτιδήποτε θεωρεί ότι θα μπορούσε να τον βοηθήσει. Βέβαια εάν θέλει κάποιος να κάνει μία πιο συστηματική και ουσιαστική δουλειά θα ήταν θεμιτό να συμμετάσχει σε ένα πρόγραμμα ψυχοθεραπείας.
Συνεπώς είναι δικής σας η επιλογή και δική σας η ευθύνη για το πότε και το πώς θα επιδιώξετε έναν καλύτερο τρόπο ζωής.
Συμβουλεύει η κα Στεργιοπούλου Ελευθερία, Ψυχολόγος.
