Συμβουλεύει η Δρ. Αμαλία Τσαγκάρη, Κλινική Διαιτολόγος Γενικό Νοσοκομείο ΚΑΤ
Για κάθε άνθρωπο υπάρχει μια διαφορετική σωστή μερίδα. Στα άτομα φυσιολογικού βάρους ο στόχος μας είναι η διατήρησή του φυσιολογικού βάρους. Στα άτομα υπέρβαρα ή παχύσαρκα, η δημιουργία ενεργειακού ελλείμματος.
Για να δημιουργηθεί ενεργειακό έλλειμμα είναι σημαντικό όχι μόνο να διαφοροποιηθεί η ποιότητα των καταναλωμένων προϊόντων και η περιεκτικότητα τους σε λίπος και ζάχαρη όσο το να διαμορφωθεί κατάλληλα το μέγεθος της μερίδας. Διαφορετικά μόνο η αλλαγή σε πιο ποιοτικά τρόφιμα δεν πρόκειται να επιφέρει την επιθυμητή απώλεια σωματικού βάρους.
Επομένως, η σωστή μερίδα επηρεάζεται από το αν το άτομο είναι υπέρβαρο ή παχύσαρκο ή αν είναι φυσιολογικού σωματικού βάρους. Επηρεάζεται επίσης από τα ανθρωπομετρικά χαρακτηριστικά του ατόμου. Ανθρωπομετρικά χαρακτηριστικά θεωρούνται το βάρος και το ύψος.
Διαφορετικές είναι οι ενεργειακές ανάγκες ενός ατόμου ιδιαίτερα ψηλού άνω του 1.80 και διαφορετικές οι ανάγκες ενός ατόμου 1.50. Μεταβάλλεται επίσης ανάλογα με το φύλλο. Ο βασικός μεταβολικός ρυθμός επηρεάζεται διαφοροποιείται και επηρεάζεται από το φύλλο, όπως επίσης κι από την ηλικία. Διαφορετικές είναι οι ενεργειακές ανάγκες επομένως και το μέγεθος της μερίδας ενός νεαρότερου ατόμου και διαφορετικές ενός μεγαλύτερου.
Διαφοροποιείται επίσης το μέγεθος της μερίδας ανάλογα με την φυσική δραστηριότητα ή την οργανωμένη άσκηση στην οποία επιδίδεται το άτομο. Διαφορετικές είναι οι ανάγκες ενός ατόμου το οποίο πραγματοποιεί προπονήσεις συστηματικά κατά τη διάρκεια της εβδομάδας και διαφορετικές είναι οι ενεργειακές ανάγκες ενός ατόμου το οποίο ακολουθεί έναν καθιστικό τρόπο ζωής.
Η σωστή μερίδα είναι κομβικής σημασίας για να έχουμε ένα φυσιολογικό σωματικό βάρος. Όμως δεν είναι δυνατόν κατά απόλυτο τρόπο να προσδιοριστεί γιατί επηρεάζεται από τα διάφορα χαρακτηριστικά του ατόμου.
Το μέγεθος της μερίδας για τα παιδιά
Μια παράμετρος που σχετίζεται με την εμφάνιση της παιδικής παχυσαρκίας είναι η μεγάλη δυσκολία που συχνά εντοπίζουν οι οικογένειες στο να προσδιορίσουν την ενδεδειγμένη μερίδα που θα πρέπει να προσφέρουν στα παιδιά τους. Είναι λάθος να πιστεύουμε -ακόμα κι αν σερβίρουμε υγιεινό φαγητό στα παιδιά μας- ότι η μερίδα τους θα πρέπει να θυμίζει τη μερίδα των ενηλίκων. Είναι ένα συχνό λάθος σε παιδιά ακόμα και προσχολικής ηλικίας ή πρώτης σχολικής ηλικίας να προσφέρονται μερίδες ενηλίκου. Είναι διαφορετικό το μέγεθος της μερίδας, διαφορετικές οι πρωτεϊνικές ανάγκες και οι ανάγκες σε αμυλούχα τρόφιμα.
Τα παιδιά μπορούν να ακολουθούν την ίδια συχνότητα γευμάτων με την εναλλαγή κύριων και ενδιάμεσων γευμάτων που συστήνεται για τους ενήλικες;
Συνήθως στα παιδιά αρέσει να έχουν μικρά σνακ. Αναφέρομαι σε πολύ μικρά παιδιά. Επομένως ναι θεωρούμε ειδικά για τα παιδιά ότι είναι επιθυμητό να καταναλώνουν σνακ, διότι μεγάλο μέρος της ενέργειας, των θερμίδων που καταναλώνουν είναι λογικό και αναμενόμενο να προέρχεται από τα σνακ κι όχι από τα κυρίως γεύματα.
Στους ενήλικες δεν υπάρχει πλεονέκτημα στην πραγματοποίηση τόσο συχνών σνακ παρά μόνο αν οι ίδιοι το επιθυμούν και αποτελεί μέρος των διατροφικών συνηθειών. Δηλαδή ακόμα και σε διαβητικούς ασθενείς πλέον υπάρχουν ερευνητικά δεδομένα ότι ο αριθμός των γευμάτων μπορεί να περιοριστεί σε τρία κατά τη διάρκεια της ημέρας.
