Συμβουλεύει ο Νικόλαος Α. Παπαιωάννου, Χειρουργός Ορθοπαιδικός, Αν. Καθηγητής Ιατρικής Σχολής Παν/μιου Αθηνών, τ. Διευθυντής Εργαστηρίου Έρευνας Μυοσκελετικών Παθήσεων, Δ/ντης Ορθοπαιδικής Κλινικής Νοσοκομείου «Metropolitan»
Τι εννοούμε όταν λέμε ότι έχουμε «παγωμένο ώμο» ;
Παγωμένος ώμος είναι ο όρος που χρησιμοποιούμε προκειμένου να περιγράψουμε τo μεγάλο περιορισμό των κινήσεων στην άρθρωση του ώμου, που προκύπτει έπειτα από κάποιες παθολογικές καταστάσεις.
Τι προκαλεί τον παγωμένο ώμο;
Η πιο συνηθισμένη αιτία είναι χρόνιες τενοντίτιδες των μυών του στροφικού πετάλου, μύες που εκφύονται από το άνω τμήμα της ωμοπλάτης και που οι τενοντικές απολήξεις τους προσφύονται στην κεφαλή του βραχιονίου οστού. Στην διαδρομή τους, αυτοί οι τένοντες περνούν μία ιδιαίτερα στενή περιοχή, μεταξύ κλείδας και βραχιονίου και αυτό προκαλεί φαινόμενα τριβής, φθοράς και χρόνιας φλεγμονής. Το αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης είναι ότι, όταν λειτουργούν οι συγκεκριμένοι μύες (που η δουλειά τους είναι να απομακρύνουν το άνω άκρο από τον κορμό) ο ασθενής να νιώθει έντονο πόνο στον ώμο του. Έτσι, ο ασθενής για να μην πονά, περιορίζει και πολλές φορές μειώνει στο ελάχιστο τις κινήσεις του ώμου του, έτσι ώστε να μην έχει το αίσθημα του πόνου που τον ταλαιπωρεί και τον ενοχλεί. Αν αφεθεί σε αυτή τη κατάσταση και ο ασθενής βρίσκει αναλγησία μέσα από την ακινησία του ώμου, αυτή η ακινησία μονιμοποιείται. Έπειτα από μια μακρά περίοδο της έλλειψης λειτουργίας στην άρθρωση του ώμου, ο ώμος χάνει την κίνηση που έχει φυσιολογικά και τότε γίνεται αυτό που λέμε «παγωμένος ώμος». Έτσι βλέπουμε το άνω άκρο και κυρίως ο βραχίονας να είναι κολλημένος στον κορμό και να μην μπορεί να τον κινήσει κι από το άνω άκρο να κινείται μόνο το τμήμα από τον αγκώνα και κάτω.
Συναντάται σε κάποιες συγκεκριμένες ηλικίες ο «παγωμένος ώμος»;
Συνήθως επειδή τα προβλήματα που υπάρχουν έχουν έναν εκφυλιστικό χαρακτήρα συναντούμε πιο συχνά αυτήν την κατάσταση σε ασθενείς μετά την μέση ηλικία. Σπανιότερα, αν είναι αποτέλεσμα ενός τραυματισμού ή έντονης κίνησης μπορεί να την συναντήσουμε και στις νεότερες ηλικίες. Επειδή όμως οι νέες ηλικίες δεν μπορούν να ζήσουν χωρίς κίνηση στον ώμο επισκέπτονται αρκετά νωρίς τον γιατρό για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημά τους και δεν το αφήνουν να χρονίσει. Αυτό δυστυχώς δεν συμβαίνει στις μέσες και μεγαλύτερες ηλικίες, που βολεύονται να αντιμετωπίζουν τον πόνο τους μέσα από την ακινησία.
Πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τον «παγωμένο ώμο»;
Η αντιμετώπιση σε ένα τέτοιο χρόνιο πρόβλημα δεν είναι εύκολη καθώς πρέπει να ξαναβρεί την κίνηση της μια άρθρωση που έμεινε για καιρό ακίνητη και συνήθως ακολουθούμε κάποια συγκεκριμένα βήματα. Αρχικά, προσπαθούμε με μια ή ενδεχομένως και με δεύτερη τοπική έγχυση με κορτικοειδή να μειώσουμε την τοπική φλεγμονή και τον πόνο. Με την βελτίωση των συμπτωμάτων, αναλαμβάνει ο φυσικοθεραπευτής να ξεκινήσει μια ήπια αλλά συνεχιζόμενη για αρκετό διάστημα προσπάθεια θεραπευτικής κινησιοθεραπείας, προκειμένου να αποκτήσει ο ώμος σιγά σιγά το φυσιολογικό εύρος κίνησής του. Ο ασθενής θα πρέπει να ακολουθήσει τις οδηγίες του φυσικοθεραπευτή ενώ καλό θα ήταν να έχει πρόσβαση σε πισίνα, όπου θα μπορούσε να κάνει ήπιες κινήσεις για να επαναφέρει την κινητικότητα του ώμου.
Εάν όλα αυτά δεν αποδώσουν και τελικά το πρόβλημα έχει αποκτήσει σοβαρότερη μορφή, τότε αναγκαζόμαστε να κινητοποιήσουμε τον ώμο υπό νάρκωση, δηλαδή να σπάσουμε αυτή την αγκύλωση, που κατά κάποιο τρόπο έχει επέλθει στην περιοχή. Ακολουθεί βέβαια και πάλι μια μακροχρόνια φυσικοθεραπευτική αγωγή, που μπορεί να διαρκέσει αρκετές εβδομάδες ή και μήνες.
Αυτό που πρέπει να κρατήσουν οι αναγνώστες αυτού του άρθρου είναι ότι, αν έχουν χρόνιο πόνο στον ώμο, που οδηγεί σε περιορισμό των κινήσεων, καλό είναι συμβουλευθούν τον γιατρό τους πριν το πρόβλημα γίνει μόνιμο και χάσουν την κινητικότητα και λειτουργικότητα του ώμου τους.
