Συμβουλεύει η κα Φιλομένη Αρμακόλα Φυσίατρος
Προτάσεις ασκήσεων από την κα Μαριάνθη Παπανδρίκου Φυσικοθεραπευτρια
Τι είναι η νεανική κύφωση;
Η κύφωση είναι μια μη φυσιολογική καμπύλη προς τα εμπρός της άνω σπονδυλικής στήλης. Σπάνια παιδιά γεννιούνται με κύφωση. Εκτός των νευρολογικών- ογκολογικών παθήσεων που μπορεί να προκαλέσουν κύφωση, οι περισσότερες περιπτώσεις αναπτύσσονται κατά την εφηβεία και αναφέρονται σε κύφωση θέσεως (λόγω των ωρών καθιστικής θέσης- διάβασμα) που είναι ήπιες και διορθώνονται με απλή φυσικοθεραπεία. Βιβλιογραφικά η νεανική κύφωση αναφέρεται στην άκαμπτη κύφωση ή αλλιώς νόσο του Scheuermann.
Πρόκειται για μια σφηνοειδή παραμόρφωση των σπονδύλων άγνωστης αιτιολογίας πιθανώς από γονιδιακή αιτιολογία ή από κληρονομικούς λόγους. Ο γιατρός παρακολουθεί τακτικά το παιδί ώστε να μην υπάρξουν προβλήματα έως τη ενηλικίωση του όπου και σταματά η ανάπτυξη.
Τα παιδιά αυτά έχουν ήδη από πιο μικρή ηλικία μια πρώιμη εικόνα ή παρουσιάζεται απευθείας στην εφηβεία;
Συνήθως το διαπιστώνουμε σε προεφηβική ηλικία, δηλαδή στην ηλικία των 10-12 ετών από τη θέση που έχουν τα παιδιά στο γραφείο, ή πόνου μετά από παρατεταμένη καθιστή θέση, ή εύκολης κόπωσης οπότε οι γονείς ξεκινούν την αναζήτηση για να δουν αν υπάρχει κάποιο πρόβλημα στη σπονδυλική στήλη ή είναι απλά μια θέση που παίρνει το παιδί κατά την εργασία του. Στη νόσο του Scheuermann η κύφωση είναι δύσκαμπτη, συνήθως αφορά στο θώρακα ή στην θωρακοσφυική περιοχή και μπορεί να επηρεαστούν όλα τα τμήματα της σπονδυλικής στήλης. Στις πιο ήπιες μορφές μπορεί να μην υπάρχει και καμία παραμόρφωση. Οι πόνοι στη μέση δεν είναι ιδιαίτερα συχνοί όταν οι έφηβοι αντιμετωπιστούν έγκαιρα. Αν όμως έχουν φτάσει τη σκελετική τους ωρίμανση όταν γίνει η διάγνωση τότε η οσφυαλγία μπορεί να είναι αρκετά συχνή μέχρι και 50%. Η συχνότητα προσβολής είναι ίδια ανάμεσα σε αγόρια και κορίτσια με διαφορετικό βαθμό βαρύτητας.
Υπάρχει κάτι που μπορούμε να κάνουμε για να αντιμετωπίσουμε την κύφωση;
Ανάλογα της κλινικής εικόνας οργανώνουμε το πρόγραμμα αποκατάστασης. Ένα σωστό πρόγραμμα κινησιοθεραπείας πριν την σκελετική ωρίμανση και με μικρές γωνίες σπονδυλικής στήλης είναι αρκετό. Αν συνυπάρχει πόνος στην μέση προσθέτουμε συνεδρίες φυσικών μέσων για να ανακουφίσουμε τον νεαρό ασθενή.
Ο κηδεμόνας εφαρμόζεται μόνο σε παιδιά με γωνία Cobb άνω των 40 μοιρών, όταν το παιδί δεν έχει ολοκληρώσει ακόμα την οστική του ανάπτυξη, συνταγογραφείται από ορθοπεδικό ιατρό ενώ παράλληλα ακολουθεί πρόγραμμα φυσικοθεραπείας.
Βασικό κομμάτι της αποκατάστασης είναι η ευθυγράμμιση, η ενδυνάμωση της σπονδυλικής στήλης, η εκμάθηση σωστής όρθιας και καθιστής θέσης και φυσικά βάδισης.

Υπάρχει κάτι που μπορούμε να κάνουμε σαν πρόληψη, ή είναι κάτι που το παιδί θα εμφανίσει έτσι κι αλλιώς στη ζωή του;
Όπως είπαμε η αιτιολογία είναι άγνωστη. Ίσως βασίζεται σε κληρονομικούς-γενετικούς παράγοντες. Αν ο πατέρας, η μητέρα ή ένα συγγενικό μέλος παρουσιάζει διαταραχή στη σπονδυλική στήλη καλό θα ήταν να συμβουλευτούμε τον ειδικό ιατρό αλλά και να παρατηρούμε το παιδί σε όλες τις στάσεις-θέσεις κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης του. Όταν το παιδί μας αθλείται, κάθεται ή βαδίζει. Αν δούμε ότι κάτι δεν μας ταιριάζει, όπως ότι γέρνει από την μια πλευρά ή καμπουριάζει ή αποκτά στρογγυλούς ώμους, επιβάλλεται να απευθυνθούμε σε κάποιον ειδικό.
Πολλοί γονείς πιστεύουν ότι η μεταφορά σχολικής τσάντας επιβαρύνει τον σκελετό και ίσως δημιουργεί κάποιο είδος κύφωσης, σκολίωση, υπάρχει τέτοια περίπτωση;
Το βάρος της σχολικής τσάντας μπορεί να επηρεάσει τον αναπτυσσόμενο σκελετό αλλά δεν έχει συσχετιστεί με την νόσο του Scheuermann. Το βάρος της σχολικής τσάντας θα πρέπει να είναι ανάλογο του βάρους του παιδιού. Δυστυχώς τα παιδιά έχουν πάρα πολλά βιβλία που μεταφέρουν από το σπίτι στο σχολείο και αντίστροφα. Θα πρέπει να γίνεται μια σωστή και ισομερής κατανομή του βάρους στην τσάντα, δηλαδή το παιδί να χρησιμοποιεί και τους δυο του ώμους, να μην κρατάει την τσάντα από τη μια πλευρά ή ακόμα καλύτερα να χρησιμοποιεί την τσάντα με τροχούς, όταν είναι στο δημοτικό.
Ποιό θα ήταν το ιδανικό βάρος της τσάντας ώστε να μην επιβαρύνεται η σπονδυλική στήλη του παιδιού;
Το μέγιστο βάρος που προτείνεται για τα παιδιά είναι το 10% του σωματικού τους βάρους, τροχήλατη ή με 2 ενισχυμένους ιμάντες, αν επιλεγεί τσάντα ώμου και για παιδιά δημοτικού όχι η τσάντα «ταχυδρόμου».