Νέες τεχνικές στην χειρουργική της σπονδυλικής στήλης. Τι καινούργιο υπάρχει;
- Πόσο έχει προχωρήσει σήμερα η χειρουργική της σπονδυλικής στήλης;
H χειρουργική της σπονδυλικής στήλης αποτελεί ένα ιδιαίτερο επιστημονικό αντικείμενο. Δυστυχώς, ο αριθμός των ατόμων που πάσχουν από κάποια παθολογία της σπονδυλικής στήλης ή από κάποιο ανεπιτυχές χειρουργείο συνεχώς αυξάνεται. Οι συνεχώς αυξανόμενες ανάγκες του πληθυσμού και η δυσκολία του αντικειμένου έχουν οδηγήσει, τουλάχιστον στο εξωτερικό, την δημιουργία ξεχωριστής ειδικότητας που ασχολείται αποκλειστικά με αυτά τα προβλήματα. Παράλληλα η ιατρική έρευνα και τεχνολογία έχουν συμβάλλει ουσιαστικά στην ανακάλυψη νέων τεχνικών και στην βελτίωση των υλικών και της τεχνολογίας που χρησιμοποιούμε μεγιστοποιώντας το κλινικό αποτέλεσμα. Η προσέγγιση και φροντίδα του ασθενούς από ομάδα ιατρών πολλαπλών ειδικοτήτων, η επιλογή της σωστής χειρουργικής τεχνικής επί ορθών ενδείξεων σε συνδυασμό με την χρήση μικροσκοπίου, την διεγχειρητική νευροπαρακολούθηση και άλλες τεχνολογικές εφαρμογές έχουν αυξήσει το προφίλ ασφάλειας των χειρουργείων της σπονδυλικής στήλης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ότι μερικά χρόνια πριν πολλές παθήσεις που απαιτούσαν πολυήμερες νοσηλείες με αιμορραγικά χειρουργεία, σήμερα μπορεί να αντιμετωπιστούν με ολιγόωρες νοσηλείες ή νοσηλείες μίας ημέρας.
- Ποιες ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές υπάρχουν και τι παθήσεις μπορούν να αντιμετωπιστούν από αυτές;
Αρχικά, στην αντιμετώπιση της κήλης μεσοσπονδυλίου δίσκου, η χρήση ενδοσκοπίου ή ειδικών tubes (κάνουλες/σωληνοειδείς διαστολείς) μας επιτρέπει, ανάλογα το είδος της κήλης, την αφαίρεση της και την εξάλειψη των συμπτωμάτων με μία τομή λίγων χιλιοστών.
Με τα ίδια εργαλεία και τεχνική μπορεί επίσης να πραγματοποιηθεί πεταλεκτομή και αποσυμπίεση της σπονδυλικής στήλης και να απαλύνει τα συμπτώματα της σπονδυλικής στένωσης. Παλαιότερα η πεταλεκτομή απαιτούσε μεγάλες ανοικτές τομές με μεγάλη αποκόλληση μυών και αξιοσημείωτη αιμορραγία που καθυστερούσε σημαντικά την αποκατάσταση του ασθενούς μετά το χειρουργείο και οδηγούσε σε πολυήμερες νοσηλείες και μυϊκή ατροφία της περιοχής της μέσης. Ενώ αν υπάρχει ανάγκη για σπονδυλοδεσία, δηλαδή τοποθέτησης βιδών για την σταθεροποίηση της σπονδυλικής στήλης, αυτή μπορεί να πραγματοποιηθεί διαδερμικά, δηλαδή μέσω μικρών τομών στο δέρμα και να αποφευχθούν οι επιπλοκές από τα ανοικτά αιμορραγικά χειρουργεία.
- Υπάρχουν καινούργιες τεχνικές;
Τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιούμε κάποιες επαναστατικές τεχνικές όπου προσεγγίζουμε την σπονδυλική στήλη από τα πλάγια (Lateral Interbody Fusion και Oblique Interbody Fusion) και πιο συγκεκριμένα από τον οπισθοπεριτοναικό χώρο χρησιμοποιώντας πολύ μικρές τομές (MIS). Παρ όλο που αυτή η χειρουργική μέθοδος γίνεται από μία πολύ μικρή τομή και εντάσσεται στις ελάχιστα επεμβατικές, οι δυνατότητες της είναι τεράστιες και επιτυγχάνει μεγάλη διόρθωση και αποσυμπίεση των νευρικών στοιχείων της σπονδυλικής στήλης.
- Τι προσφέρουν οι τεχνικές αυτές και πως γίνονται;
Η τεχνική αυτή επιτυγχάνει αποσυμπίεση των νεύρων της σπονδυλικής στήλης και πιο συγκεκριμένα έμμεση αποσυμπίεση δηλ ο χειρουργός δεν έρχεται σε επαφή με τα νεύρα και δεν παρεκτοπίζει τα νεύρα της σπονδυλικής στήλης για να έχει πρόσβαση στον μεσοσπονδύλιο δίσκο, αποφεύγοντας όλους αυτούς τους κινδύνους. Έτσι έχει την δυνατότητα να τοποθετήσει μεγαλύτερα μοσχεύματα και να αποκαταστήσει το ύψος του δίσκου ευκολότερα και βελτιώνει καλύτερα την ανατομία της περιοχής οδηγώντας σε αποσυμπίεση των νεύρων χωρίς να χρειάζεται πεταλεκτομή ή διάνοιξη του νωτιαίου σάκου. Παράλληλα με αυτή την τεχνική επιτυγχάνει σπονδυλοδεσία σε μεγαλύτερα ποσοστά (πάνω από 90%) σε σύγκριση με τις συμβατικές τεχνικές.
- Πώς γίνεται αυτή η τεχνική;
Η τεχνική αυτή γίνεται με προσπέλαση από τα πλάγια της σπονδυλικής στήλης, από τον οπισθοπεριτοναϊκό χώρο μέσω μίας τομής περί τα 2 εκ. Με την βοήθεια ειδικών εργαλείων, και υπό συνεχή νευροπαρακολούθηση, γίνεται η δισκεκτομή και τοποθετείται ειδικός κλωβός. Στην συνέχεια διαδερμικά με την βοήθεια ακτινοσκοπικού μηχανήματος ή o-arm navigation τοποθετούνται διαυχενικά οι βίδες για την πλήρη σταθεροποίηση της σπονδυλικής στήλης. Έτσι επιτυγχάνεται πλήρης σταθεροποίηση της σπονδυλικής στήλης σε 360ο και αποσυμπίεση των νεύρων με ελάχιστα επεμβατικό τρόπο.
Γίνεται έμμεση αποσυμπίεση χωρίς επαφή με τον νευρικό ιστό. Πρόκειται για μια διαδερμική ελάχιστα επεμβατική τεχνική με εφαρμογή και σε βαριές παραμορφώσεις όπως σκολίωση ενηλίκων.
Το ιδιαίτερα ενδιαφέρον με αυτή την τεχνική είναι ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο σε ασθενείς που χειρουργούνται για πρώτη φορά όσο και σε ασθενείς που έχουν στο ιστορικό τους επανεπεμβάσεις / προηγούμενα αποτυχημένα χειρουργεία. Οι ενδείξεις αυτής της τεχνικής είναι η εκφυλιστική δισκική νόσος της σπονδυλικής στήλης, η ψευδάρθρωση από προηγούμενα χειρουργεία, η εκφυλιστική σπονδυλολίσθηση, η νόσος παρακείμενου επιπέδου, η αναθεώρηση σπονδυλοδεσίας και η σκολίωση ενηλίκων. Τα πλεονεκτήματα αυτής της πολύ σημαντικής τεχνικής είναι αφενός ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο σε περιστατικά που υπάρχει πρόβλημα σε ένα επίπεδο της σπονδυλικής στήλης όσο και σε σύνθετα περιστατικά με μεγάλες παραμορφώσεις όπως η σκολίωση ενηλίκων με ελάχιστα επεμβατικό τρόπο, και αφετέρου προσφέρει τεράστια έμμεση αποσυμπίεση των νεύρων.
Συμβουλεύει ο χειρουργός Σπονδυλικής Στήλης Χρήστο Ζαφείρη MD MSc PhD, Επιστημονικό Συνεργάτη Εργαστηρίου έρευνας Παθήσεων Μυοσκελετικού Συστήματος ‘’Θ. Γαροφαλίδης’’ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών.
