Υπάρχει ένας εύκολος τρόπος να ελέγξει και ο ίδιος ο πάσχων αν εμφανίζει πλατυποδία. Βρέχουμε τα πόδια μας και στεκόμαστε όρθιοι σε επίπεδο και στεγνό πάτωμα που θα αφήσει το αποτύπωμα του ποδιού μας.
Ένα φυσιολογικό πόδι παρουσιάζει μια ευρεία γέφυρα που ενώνει το πρόσθιο τμήμα του ποδιού με την πτέρνα. Ένα πόδι με υψηλή ποδική καμάρα εμφανίζει στενή γέφυρα ενώ το πόδι με πλατυποδία εμφανίζει ευρύτατη γέφυρα χωρίς καθόλου εσοχή αυτής.
Οι περισσότεροι ενήλικες παρουσίαζαν χαλαρή πλατυποδία κατά την παιδική τους ηλικία. Σε αυτές τις περιπτώσεις η ποδική καμάρα είναι εμφανής όταν το παιδί στηρίζεται στα δάκτυλα των ποδιών του κι εξαφανίζεται όταν αυτό στέκεται όρθιο.
Κατά την ανάπτυξη των παιδιών αυτών οι σύνδεσμοι και οι τένοντες που στηρίζουν την ποδική καμάρα ισχυροποιούνται και έτσι σχηματίζουν την φυσιολογική επιμήκη οδική καμάρα. Στις περιπτώσεις όμως που κάποιος τραυματισμός ή πάθηση καταστρέψει τους τένοντες, η ποδική καμάρα «πέφτει» και εμφανίζεται η πλατυποδία των ενηλίκων.
Στους περισσότερους ενήλικες, μια χαμηλή ποδική καμάρα ή πλατυποδία δεν προκαλεί συμπτώματα ή λειτουργική διαταραχή του ποδιού. Παρόλα αυτά μια επώδυνη πλατυποδία μπορεί να αποτελεί σημείο συγγενούς ανωμαλίας των οστών ή τραυματισμού των μυών και των τενόντων του ποδιού.
Η πλατυποδία μπορεί επίσης να προκαλέσει οσφυαλγία. Σε προχωρημένες ή παραμελημένες περιπτώσεις ο πάσχων μπορεί να εμφανίζει προβλήματα βάδισης, ανάβασης σε σκάλες και φθοράς των υποδημάτων.
Πότε επισκεπτόμαστε τον ορθοπεδικό:
Ο ενήλικας με πλατυποδία πρέπει να επισκέπτεται τον ορθοπαιδικό στις εξής περιπτώσεις:
- Τα πόδια κουράζονται εύκολα ή είναι επώδυνα σε μακροχρόνια στάση
- Υπάρχει δυσκολία βάδισης στις πτέρνες και τα δάκτυλα
- Το πόδι είναι επώδυνο ιδιαίτερα στην πτέρνα ή στην ποδική καμάρα με συνοδό οίδημα στο έσω χείλος του
- Το άλγος στα πόδια περιορίζει τις αθλητικές δραστηριότητες του ενήλικα
- Ο ενήλικας πάσχει από διαγνωσμένη ρευματοειδή αρθρίτιδα. Οι μισοί από τους ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα θα αναπτύξουν πλατυποδία.
Μια επίσκεψη στον ορθοπαιδικό είναι απαραίτητη για την εξακρίβωση του αιτίου που προκάλεσε την πλατυποδία.
Στα πιθανά αίτια περιλαμβάνονται:
- οι συγγενείς ανωμαλίες των οστών
- κάταγμα οστών ή εξαρθρώματα αρθρώσεων
- ρήξη ή κάκωση τενόντων
- αρθρίτιδα
- νευρολογικές διαταραχές
Η αδυναμία έγερσης στα δάκτυλα του πάσχοντος ποδιού υποδηλώνει κάκωση ή ρήξη του οπίσθιου κνημιαίου τένοντα, ο οποίος υποστηρίζει την ποδική κάμαρα. Ο ορθοπαιδικος μπορεί να βάλει την διάγνωση της ανεπάρκειας του οπίσθιου κνημιαίου τένοντα, αν κοιτάζοντας τα πόδια του ασθενούς από πίσω, διαπιστώσει ότι βλέπει τα δάκτυλα του ποδιού να κλίνουν προς τα έξω και επι τα εκτός του ποδιού.
Κατά την επίσκεψη στον ορθοπαιδικό πρέπει ο ενήλικας να φορά τα καθημερινά του παπούτσια, ώστε ο γιατρός να ελέγξει τη θέση και τον βαθμό της φθοράς αυτών. Ο ορθοπεδικός θα συστήσει τη λήψη ακτινογραφιών για να διαπιστώσει τη θέση των οστών του ποδιού, ενώ θα δοκιμάσει τη μυϊκή ισχύ του ποδιού για τυχόν νευρομυικές διαταραχές.
Πως αντιμετωπίζεται:
Η ασυμπωματική πλατυποδία που δεν περιορίζει τις καθημερινές δραστηριότητες του ενήλικα και δεν προκαλεί φθορά των υποδημάτων, πέραν της φυσιολογικής, δεν απαιτεί ιδιαίτερη αντιμετώπιση.
Η συντηρητική αντιμετώπιση της πλατυποδίας βασίζεται στην αιτία και στην εξέλιξη της πάθησης και περιλαμβάνει:
- Τροποποίηση των υποδημάτων
- Εφαρμογή ορθωτικών μεθόδων όπως στηρίγματα της ποδικής καμάρας και ειδικά παπούτσια.
- Λήψη αντιφλεγμονωδών και αναλγητικών ουσιών για την ανακούφιση από το άλγος.
- Χρήση ειδικών ναρθήκων και κηδεμόνων βάδισης.
- Ενδαρθρικές εγχύσεις κορτικοειδών για την ύφεση του άλγους.
- Παγοθεραπεία και ανάπαυση σε εξάρσεις του άλγους.
- Φυσικοθεραπεία
Σε ορισμένες βέβαια περιπτώσεις, απαιτείται χειρουργική επέμβαση για τη διόρθωση της παραμόρφωσης και την ύφεση των συμπτωμάτων.
Ο ορθοπαιδικός θα συζητήσει με τον ασθενή μια πληθώρα εγχειρητικών τεχνικών που περιλαμβάνουν:
- Αρθροδέσεις: συνένωση μίας ή περισσοτέρων αρθρώσεων του ποδιού.
- Οστεοτομίες: κόψιμο και διόρθωση του σχήματος ενός ή περισσότερων οστών του ποδιού.
- Εκτομή: αφαίρεση ενός οστού ή τμήματος αυτού.
- Υμενεκτομή: καθαρισμός του ελύτρου του πάσχοντος τένοντα
- Τενοντομεταφορά: χρησιμοποίηση κάποιου υγιούς τένοντα για την ενίσχυση ή αποκατάσταση του πάσχοντος τένοντα που προκαλεί την πλατυποδία.
Συμβουλεύουν οι: Νικόλαος Παπαϊωάννου, Αναπληρωτής Καθηγητής, π. Διευθυντής Εργαστηρίου Έρευνας Παθήσεως Μυοσκελετικού Συστήματος, Δρ. Ιωάννης Κ Τριανταφυλλόπουλος, Ορθοπαιδικός, Επικ. Καθηγητής ΕΚΠΑ
