Είναι αλήθεια ότι η οστεοπόρωση θεωρείται ένα πρόβλημα που αφορά κυρίως, τις γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση.Πράγματι η απότομη μείωση των οιστρογόνων επηρεάζει και τα οστά κάνοντας τα πιο αραιά και πιο εύθραυστα.
Τι μπορεί να κάνει όμως μια γυναίκα για να περιορίσει τις συνέπειες της μείωσης της οστικής πυκνότητας, που θα συμβεί με το σταμάτημα της περιόδου;
Όλα ξεκινούν με την διάπλαση του σκελετού μας. Στην τελική διαμόρφωση των οστών η κληρονομικότητα παίζει έναν καθοριστικό ρόλο , συμμετέχουν όμως και διάφοροι εξωγενείς παράγοντες. Οι κυριότεροι από αυτούς είναι η διατροφή, η έκθεση στον ήλιο και η άσκηση.
Η διατροφή πρέπει να περιλαμβάνει σε μεγάλο βαθμό τροφές πλούσιες σε ασβέστιο και φωσφόρο.
Τέτοιες τροφές είναι κυρίως τα γαλακτοκομικά, αλλά ασβέστιο περιέχουν σε μικρότερες ποσότητες τα μικρά ψάρια, που τρώγονται με τα κόκαλά τους, τα όσπρια και οι ξηροί καρποί. Για τον σωστό όμως μεταβολισμό του ασβεστίου στον οργανισμό είναι απαραίτητη η Βιταμίνη D που η σύνθεση της γίνεται στο δέρμα μας υπό την επίδραση της ηλιακής ακτινοβολίας.
Είναι λοιπόν απαραίτητη όλο το χρόνο κα όχι μόνο το καλοκαίρι, η για 15-20 λεπτά έκθεση στον ήλιο. Τέλος σημαντικό ερέθισμα για κατασκευή γερών οστών είναι η σωματική άσκηση, που στις μικρότερες ηλικίες γίνεται με το παιχνίδι και στις μεγαλύτερες με συστηματική άθληση.
Έτσι φθάνοντας στην ηλικία των 18 -20 ετών ολοκληρώνεται η σκελετική ανάπτυξη και μέχρι τα 25 θα έχει διαμορφωθεί και η κορυφαία οστική πυκνότητα, η μεγαλύτερη δηλαδή οστική μάζα που θα αποκτήσουμε στην ζωή μας και η οποία διαφέρει από άτομο σε άτομο.
Αυτή η μέγιστη οστική μάζα μετά την ηλικία των 25-30 ετών θα αρχίσει να μειώνεται, με πολύ αργό ρυθμό μέχρι την ηλικία των 45 – 50 ετών οπότε συνήθως σταματά η περίοδος .
Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι η μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ, και καφέ καθώς και το κάπνισμα αυξάνουν και επιταχύνουν την οστική απώλεια κατά την διάρκεια αυτής της κρίσιμης 20ετίας (25-45) .
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, το σταμάτημα της περιόδου να μας βρει με αρκετά χαμηλότερη οστική μάζα και έτσι η μετά την εμμηνόπαυση απώλεια να οδηγήσει πιο γρήγορα σε τόσο χαμηλά επίπεδα οστικής μάζας που να φτάνουν στα όρια της οστεοπενίας ή της οστεοπόρωσης.
Στο ερώτημα λοιπόν αν μπορούμε να προλάβουμε την οστεοπόρωση, η απάντηση είναι: Σε μεγάλο βαθμό ΝΑΙ.
Οι οδηγίες είναι απλές.
- Πλούσια σε ασβέστιο διατροφή , απαραίτητη σε κάθε ηλικία, τόσο πριν όσο και μετά την εμμηνόπαυση.
- Έκθεση στον ήλιο, με μέτρο και προσοχή, όλο το χρόνο ,ώστε να εξασφαλίζεται η σύνθεση της ,τόσο απαραίτητης ,Βιταμίνης D.
- Αν για οποιονδήποτε λόγω είναι χαμηλή η πρόσληψη ασβεστίου και βιταμίνης D, συμβουλευθείτε τον γιατρό σας για την λήψη συμπληρωμάτων διατροφής.
- Συστηματική άσκηση όλο τον χρόνο, κάτι που αφορά επίσης όλες τις ηλικίες.
- Περιορισμός ή, ακόμα καλύτερα, αποφυγή του καφέ, του αλκοόλ και του καπνίσματος.
Τέλος, καλό είναι να γνωρίζουμε ότι είναι δυνατόν, σε ορισμένες γυναίκες να υπάρχει οστεοπόρωση και πριν από την εμμηνόπαυση.
Αυτή μπορεί να είναι ιδιοπαθής, από άγνωστα δηλαδή αίτια ή δευτεροπαθής, λόγω κάποιων χρόνιων παθήσεων , όπως είναι η ρευματοειδής αρθρίτιδα, η ελκώδης κολίτιδα, οι κληρονομικές αναιμίες κ.α. ή λόγω λήψης κάποιων φαρμάκων, όπως η μακρόχρονη χορήγηση κορτικοειδών.
Για όλα αυτά όμως, ζητήστε να ενημερωθείτε από τον Γιατρό σας.
Συμβουλεύει ο κύριος Νικόλαος Α. Παπαϊωάννου, Αν. Καθηγητής Ορθοπαιδικής Ιατρικής Σχολής Παν/μίου Αθηνών, Διευθυντής Ορθοπαιδικής Κλινικής Νοσοκομείου «Μετροπόλιταν»
