Συμβουλεύει ο κος Συμεών Τουρνής
Ενδοκρινολόγος, Επιστημονικός Συνεργάτης Εργαστηρίου
Έρευνας Παθήσεων Μυοσκελετικού Συστήματος
Η εμμηνόπαυση είναι ένα φυσιολογικό γεγονός και συνήθως επιβεβαιώνεται όταν η γυναίκα παρουσιάζει αμηνόρροια για 12 συνεχόμενους μήνες σε απουσία άλλης παθολογικής κατάστασης. οφείλεται στη μείωση της λειτουργικότητας των ωοθηκών, με συνέπεια τη μείωση των επιπέδων των οιστρογόνων, ενώ παράλληλα σηματοδοτεί και την παύση της γονιμότητας. Διακρίνεται στη φυσική εμμηνόπαυση, η οποία ορίζεται ως μόνιμη διακοπή της εμμήνου ρύσεως που δεν προκαλείται από ιατρική παρέμβαση, και την προκλητή εμμηνόπαυση, λόγω ιατρικών παρεμβάσεων (κατά κανόνα χειρουργείο-αντικαρκινική θεραπεία). Η φυσική εμμηνόπαυση εμφανίζεται κατά κανόνα περί την ηλικία των 50 ετών.
Προετοιμαστείτε κατάλληλα:
Τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης εμφανίζονται κατά κανόνα αρκετά χρόνια πριν την οριστική διακοπή της εμμήνου ρύσεως, περίοδος που χαρακτηρίζεται ως περιεμμηνοπαυσιακή.
Αναγνωρίστε τα συμπτώματα:
Έμμηνος Ρύση:Το 90% των γυναικών παρουσιάζει διαταραχές της εμμήνου ρύσεως περίπου 4-8 έτη
πριν από την εμμηνόπαυση.
Εξάψεις: Αποτελούν την πιο συχνή μεταβολή κατά την εμμηνόπαυση. Αποδίδονται σε διαταραχή της λειτουργίας του θερμορρυθμιστικού κέντρου στον υποθάλαμο λόγω της προοδευτικής μείωσης της ωοθηκικής λειτουργίας. Εμφανίζονται σε περισσότερο από τα 2/3 των γυναικών και συνήθως διαρκούν 3-5 χρόνια.
Άλλα συμπτώματα: Κατά την περιεμμηνοπαυσιακή περίοδο ορισμένες γυναίκες παραπονιούνται για αϋπνία, πονοκέφαλο, διαταραχές της μνήμης και της συγκέντρωσης, αλλαγές στη διάθεση και άγχος. Επίσης, ως συνέπεια της μείωσης των επιπέδων των οιστρογόνων μπορεί να παρατηρηθεί ξηρότητα του κόλπου, διαταραχές της ούρησης ή και μεταβολές στη libido. Άλλες μεταβολές περιλαμβάνουν την αύξηση του σωματικού βάρους, αρθραλγίες, αλλαγές του δέρματος. Σε κάθε περίπτωση η γυναίκα θα πρέπει να συμβουλεύεται το θεράποντα ιατρό της.
Τι συμβαίνει κατά την περίοδο της εμμηνόπαυσης στον οργανισμό σας:
Καρδιαγγειακή νόσος:
Ο κίνδυνος καρδιαγγειακής νόσου αυξάνει σημαντικά (περίπου 2-3 φορές) μετά την εμμηνόπαυση. Στις γυναίκες η καρδιαγγειακή νόσος μπορεί να είναι σημαντικά σοβαρότερη κυρίως λόγω της διάγνωσής της σε οψιμότερα στάδια. Η πιο συχνή μορφή καρδιαγγειακής νόσου είναι η στεφανιαία νόσος, ενώ σε μικρότερη συχνότητα (και σε μεγαλύτερη ηλικία) η νόσος εκδηλώνεται από τα αγγεία του κεντρικού νευρικού συστήματος ή τα αγγεία των κάτω άκρων. Η αντιμετώπισή της είναι απόλυτα εξατομικευμένη καθώς εξαρτάται από το συνολικό καρδιαγγειακό κίνδυνο. Ακρογωνιαίο λίθο αποτελεί η διακοπή του καπνίσματος, η άσκηση και η υγιεινή διατροφή, ο έλεγχος και η ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης (στόχος <140/<90 mmHg), ο έλεγχος και η αντιμετώπιση των λιπιδαιμικών διαταραχών (υψηλή LDL-χοληστερόλη, χαμηλή HDL-χοληστερόλη, υψηλά τριγλυκερίδια, με τους θεραπευτικούς στόχους να τροποποιούνται ανάλογα με το συνολικό καρδιαγγειακό κίνδυνο), καθώς και η ρύθμιση του σακχάρου. Παρότι όλα τα άτομα πρέπει να ελέγχονται ανά τακτά διαστήματα για την παρουσία σακχαρώδη διαβήτη, οι γυναίκες με θετικό οικογενειακό ιστορικό, προηγούμενο σακχαρώδη διαβήτη κύησης, αυξημένο σωματικό βάρος ανήκουν σε ομάδα υψηλότερου κινδύνου. Σε κάθε περίπτωση η εμμηνόπαυση αποτελεί μια «ευκαιρία» για την εκτίμηση και αντιμετώπιση των καρδιαγγειακών παραγόντων κινδύνου.
Εμμηνόπαυση και οστεοπόρωση
Η οστεοπόρωση είναι μια σκελετική νόσος, η οποία χαρακτηρίζεται από μείωση της οστικής μάζας και αντοχής με συνέπεια την αύξηση του κινδύνου καταγμάτων. Τα συχνότερα κατάγματα αφορούν στη σπονδυλική στήλη και συχνά παραμένουν αδιάγνωστα, καθώς δε συνοδεύονται πάντα από θορυβώδη συμπτώματα. Λιγότερο συχνά είναι τα κατάγματα του περιφερικού σκελετού (αντιβραχίου, βραχιονίου και ισχίου), τα οποία συνοδεύονται από σημαντική νοσηρότητα και θνητότητα. Παράγοντες όπως η ηλικία άνω των 65 ετών, το οικογενειακό ιστορικό κατάγματος χαμηλής βίας, το κάπνισμα, η πρώιμη εμμηνόπαυση, η ρευματοειδής αρθρίτιδα, η λήψη στεροειδών και η απώλεια ύψους επιβάλλουν έλεγχο για παρουσία οστεοπόρωσης. Σε κάθε περίπτωση μπαίνοντας στην εμμηνόπαυση θα πρέπει να ελεγχθείτε από το γιατρό σας για την παρουσία παραγόντων κινδύνου οστεοπόρωσης, να υιοθετήσετε τις κατάλληλες διατροφικές συνήθειες, οι οποίες επιβάλλουν επαρκή πρόσληψη ασβεστίου και βιταμίνης D, και φυσικά να προσέχετε πολύ ώστε να προλαμβάνετε τον κίνδυνο των πτώσεων.
Πως μπορώ να προστατεύσω την υγεία μου στην εμμηνόπαυση;
Η στροφή προς μια υγιεινή διατροφή, η αποφυγή καπνίσματος και αλκοόλ και η άσκηση μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης. Κυρίως, όμως, θα πρέπει να δώσετε ιδιαίτερη σημασία στην πρόληψη πραγματοποιώντας με συνέπεια τις απαραίτητες εξετάσεις κατά την περίοδο της εμμηνόπαυσης:
- Μέτρηση Οστικής Πυκνότητας (Οστική Μάζα Σπονδυλικής Στήλης και Ισχίου)
- Μαστογραφία
- Τεστ Παπανικολάου
- Μικροβιολογικές εξετάσεις αίματος και ούρων που αφορούν στο μεταβολισμό υδατανθράκων, λιπιδίων, ασβεστίου – βιταμίνης D και θυρεοειδούς
- διατροφικό ιστορικό και δείκτης μάζας σώματος
Οι πιο εξειδικευμένες εξετάσεις εξαρτώνται από το ιστορικό και την αντικειμενική εξέταση της γυναίκας και συνιστώνται από το θεράποντα ιατρό.
