Τι θεωρούμε έτοιμο φαγητό;
Ο όρος «έτοιμο φαγητό» δεν είναι μια επιστημονική ορολογία αλλά είναι μία ορολογία που χρησιμοποιούμε πολύ συχνά κι εμείς, ως επαγγελματίες υγείας, αλλά σίγουρα κι όσοι ενδιαφέρονται για το κομμάτι της διατροφής. Ο όρος αυτός περιλαμβάνει το φαγητό τύπου fast food, όπως είναι – ενδεικτικά αναφέρω – η πίτσα, το μπέργκερ και τα σουβλάκια. Περιλαμβάνει όμως και οτιδήποτε μπορούμε να προσλάβουμε ως έτοιμο φαγητό, όπως για παράδειγμα κάποιες τυποποιημένες σαλάτες ή τυποποιημένα γεύματα που μπορούμε να βρούμε στα ράφια του σούπερ μάρκετ. Ουσιαστικά, το έτοιμο φαγητό είναι το φαγητό το οποίο δεν έχουμε ετοιμάσει εμείς στο σπίτι μας.
Πόσο συχνά θα μπορούσαμε να καταναλώνουμε έτοιμο φαγητό;
Τα τελευταία χρόνια έχει σίγουρα αυξηθεί η κατανάλωση του έτοιμου φαγητού καθώς αποτελεί μία αναγκαιότητα, λόγω του ωραρίου εργασίας και του σύγχρονου τρόπου ζωής. Επομένως, αρκετοί πολυάσχολοι άνθρωποι της εποχής μας έχουν εντάξει κάποιο ή κάποια έτοιμα γεύματα στην καθημερινότητα τους. Γενικά, πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι το σπιτικό φαγητό, το οποίο το έχουμε ετοιμάσει εμείς οι ίδιοι, είναι πιο εύκολο να ελέγξουμε την περιεκτικότητα του σε λίπος, σε αλάτι κλπ, επομένως συνολικά είναι η πιο υγιεινή επιλογή που μπορούμε να κάνουμε. Βέβαια, πλέον κυκλοφορούν και επιλογές έτοιμου φαγητού τις οποίες μπορούμε να εντάξουμε σε ένα ισορροπημένο διαιτολόγιο. Επίσης, στα εστιατόρια και στο εμπόριο διατίθενται υγιεινά γεύματα, έτοιμα για κατανάλωση. Σαν γενική οδηγία, αυτό που πρέπει να προσέξουμε όταν επιλέγουμε ένα έτοιμο γεύμα είναι να διαβάζουμε προσεκτικά τις ετικέτες που συνοδεύουν τις συσκευασίες και συνειδητά να εντάσσουμε το εν λόγω γεύμα στο διαιτολόγιο μας. Πρέπει λοιπόν, να δώσουμε μεγάλη προσοχή στο συνολικό ενεργειακό περιεχόμενο του γεύματος, δηλαδή πόσες θερμίδες θα μας προσφέρει η κατανάλωσή του. Επίσης, πρέπει να προσέξουμε την περιεκτικότητα του σε νάτριο, δηλαδή πόσο αλάτι περιέχει, πόσο κορεσμένο λίπος και πόσεςφυτικές ίνες.
Τι γίνεται όμως όταν το έτοιμο γεύμα που επιλέγουμε δεν περιέχει ετικέτα;
Σε αυτή την περίπτωση στόχος μας είναι πάντα να αναζητούμε τις επιλογές εκείνες που είναι πλούσιες σε φυτικές ίνες, όπως είναι τα πολύσπορα και τα ολικής άλεσης προϊόντα, τρόφιμα που έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε αλάτι και να επιλέγουμε άφθονα λαχανικά. Εάν αποφασίσουμε να επιλέξουμε σαλάτες θα πρέπει να προσέξουμε να μην περιλαμβάνουν dressing με βάση την μαγιονέζα αλλά με βάση το ελαιόλαδο, και αυτό σε ελεγχόμενη ποσότητα. Επίσης, πρέπει να δώσουμε ιδιαίτερη βάση στα τυριά που την συνοδεύουν και να επιλέγουμε τυριά με χαμηλά λιπαρά.
Πόσο συμβάλλει ουσιαστικά το έτοιμο φαγητό στην παχυσαρκία;
Δεν υπάρχουν μελέτες οι οποίες να εντοπίζουν ένα ποσοστό, ένα νούμερο σε ότι αφορά στη συμβολή του έτοιμου φαγητού. Απλά πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι το έτοιμο φαγητό συνήθως για να είναι πιο εύγευστο και πιο οικονομικό είναι φτωχό σε όγκο και πλούσιο σε θερμίδες. Αυτό το κάνει πιο προσιτό, πιο εύληπτο κι έτσι βελτιώνει κάποια χαρακτηριστικά γεύσης και υφής, προκειμένου να αγοραστεί από τον καταναλωτή. Αυτός ο συνδυασμός χαρακτηριστικών μαζί με το γεγονός ότι είναι συχνά φτωχά σε φυτικές ίνες και δεν δημιουργούν πολύ συχνά αίσθημα κορεσμού συμβάλουν στην παχυσαρκία, καθώς κάποιος θα καταναλώσει μεγάλη ποσότητα για να χορτάσει.
Τι μπορεί να κάνει ένα παχύσαρκο άτομο για να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά το πρόβλημα της παχυσαρκίας;
Σίγουρα το παχύσαρκο άτομο επωφελείται με το να ετοιμάζει το ίδιο τα γεύματα που καταναλώνει, ώστε να έχει τον έλεγχο των θερμίδων αλλά και των συστατικών που προσλαμβάνει. Πλέον υπάρχουν πολλές ρεαλιστικές και εύκολες λύσεις, ώστε να ετοιμάζει κάποιος τα γεύματα του, καθώς και οι περισσότεροι σύγχρονοι χώροι εργασίας το επιτρέπουν και το προωθούν.
Εάν κάποιος επιθυμεί να ακολουθήσει έναν υγιεινό τρόπο ζωής υπάρχει κάποιο επιτρεπτό περιθώριο π.χ. μια φορά την εβδομάδα, δύο φορές το μήνα, να επιλέγει έτοιμο φαγητό;
Αυτό εξαρτάται από το τι θέλουμε να κάνουμε, επιθυμούμε να χάσουμε βάρος ή να διατηρήσουμε το βάρος που ήδη έχουμε;
Κάθε άνθρωπος χάνει με ένα διαφορετικό τρόπο βάρος. Ουσιαστικά ο στόχος όλων των διαιτολόγων είναι να δημιουργήσουν ένα ενεργειακό αρνητικό ισοζύγιο των 500-600 θερμίδων ημερησίως με σκοπό να επιτύχουμε την απώλεια 0,5-1kg την εβδομάδα. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με διάφορους τρόπους όπως και για παράδειγμα αυξάνοντας την άσκηση, δηλαδή αυξάνουμε την κατανάλωση από το να περιορίσουμε τις θερμίδες.
Για να το κάνω πιο κατανοητό θα σας δώσω ένα παράδειγμα. Σκεφτείτε μια γυναίκα 75 ετών η οποία είναι ελαφρώς υπέρβαρη και χαμηλού αναστήματος κι έναν νέο άντρα 25 ετών, ο οποίος γυμνάζεται συστηματικά. Στην πρώτη περίπτωση μπορεί να είναι πάρα πολύ δύσκολο έως και ανέφικτο να έχουμε ένα αποτέλεσμα απώλειας βάρους ενσωματώνοντας έτοιμα γεύματα πλούσια σε θερμίδες π.χ. μπέργκερ ή πίτσα ή σουβλάκια. Αντίθετα, στη δεύτερη περίπτωση είναι πιο εύκολο να ενσωματώσουμε κάποια έτοιμα γεύματα, τα οποία μπορεί να είναι ιδιαίτερα πλούσια σε θερμίδες σε ένα εβδομαδιαίο πρόγραμμα. Κάθε άτομο είναι ξεχωριστό και το διαιτολογικό πρόγραμμα που βοηθάει στην καταπολέμηση της παχυσαρκίας είναι εντελώς εξατομικευμένο, εξαρτάται από τα ανθρωπομετρικά χαρακτηριστικά, την ηλικία και από τις προτιμήσεις του ατόμου.
Συμβουλεύει η Δρ.Αμαλία Τσαγκάρη, Κλική Διαιτολόγος Γενικού Νοσοκομείου ΚΑΤ
